Salih TEKİN- Deniz BAŞLI- Muhammed Sami MARAL/ERZURUM- ARDAHAN- MUŞ, (DHA)- ADRESE Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre, 2019’da 6 milyon 45 bin 586 olan Doğu Anadolu Bölgesi’nin nüfusu, 6 milyon 61 bin 837’ye yükseldi. Bingöl, Bitlis, Malatya, Muş, Van ve Iğdır’ın nüfusu artarken Ağrı, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Hakkari, Kars, Tunceli ve Ardahan da ise azalma oldu. İstatistiklere göre, Elazığ, Erzurum ve Malatya’da kadın nüfusu, erkekleri geçti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ADNKS sonuçlarına göre, Türkiye’nin nüfusunun 83 milyon 614 bin 362 kişiye ulaştığını açıkladı. ADNKS verilerine göre, 14 ilin yer aldığı Doğu Anadolu Bölgesi’nin 2019’da 6 milyon 45 bin 586 olan nüfusu, 16 bin 251 kişi artarak, 6 milyon 61 bin 837’ye çıktı. Verilere göre, bölge illerinin nüfusu Ağrı’da 535 bin 435, Bingöl’de 281 bin 768, Bitlis’te 350 bin 994, Elazığ’da 587 bin 960, Erzincan’da 234 bin 431, Erzurum’da 758 bin 279, Hakkari’de 280 bin 514, Kars’ta 284 bin 923, Malatya’da 806 bin 156, Muş’ta 411 bin 117, Tunceli’de 83 bin 443, Van’da 1 milyon 149 bin 342, Ardahan’da 96 bin 161 ve Iğdır’da 201 bin 314 oldu.
KADIN NÜFUSU, ERKEKLERİ GEÇTİ
ADNKS kayıtlarına göre, Doğu Anadolu nüfusunu 3 milyon 80 bin 812 kişiyle erkekler, 2 milyon 981 bin 25 kişiyle kadınlar oluşturdu. Bölgede Elazığ, Malatya ve Erzurum’da kadın nüfusu, erkekleri geçti. Kadınların, erkek nüfusa göre fazlalığı; Elazığ’da 5 bin 38, Erzurum’da 957 ve Malatya’da 2 bin 936 olarak hesaplandı.
6 ŞEHRİN NÜFUSU ARTTI
Bölgede 6 ilin nüfusunda artış yaşanırken, 8 ilde nüfus kaybı yaşandı. İstatistiklere göre, 6 ildeki nüfus artışı; Van’da 12 bin 585, Malatya’da 5 bin 991, Bingöl’de bin 956, Bitlis’te 2 bin 879, Iğdır’da bin 872, Muş’ta 2 bin 308 olarak gerçekleşti.
DNKS kayıtlarına göre, Doğu’da başta Erzurum olmak üzere 8 ilin de nüfusu azaldı. Bölgede nüfusu azalan iller; Ağrı’da 764, Elazığ’da 3 bin 138, Erzincan’da 316, Erzurum’da 3 bin 738, Hakkari’de 477, Kars’ta 487, Tunceli’de bin 217 ve Ardahan’da bin 158 olarak hesaplandı.
ERZURUM’DA GÖÇ ETKİSİ
TÜİK tarafından açıklanan verilere göre, Erzurum’da nüfus azalması devam etti. 2010 yılında 769 bin 85 olarak açıklanan kent nüfusu, 2019’da 762 bin 62’ye, 2020’de ise 758 bin 279’a geriledi.
Erzurum Kalkınma Vakfı (ER-VAK) Başkanı Erdal Güzel, göçün, Erzurum’un kader yazgılarından birinin kar ve soğuk birinin de göç olgusu olduğunu belirterek, “Erzurum, uzun yıllardan beri insanını batıya göç ettirmektedir. Kendi insanını kendi topraklarında tutamamaktadır. Biz göçü önleyemedik. ‘Göç göç oldu, göçler yola dizildi’ türküsü bu topraklarda yankılanmıştı. Üzülerek ifade edeyim; Erzurum’dan göç eden kardeşlerimiz kültür, sermaye, enerji birikimlerini götürüyorlar. Erzurum bu konuda çok sıkıntı yaşıyor” dedi.
Erzurum’dan göçün sebeplerinin zor coğrafi şartlar, uzun kış mevsimi, istihdam azlığı olduğunu kaydeden Güzel, “Erzurum’da yaşam koşulları zordur. Bunu kolaylaştırmak bizim elimizde. Göç ederek bunu önleyemeyiz, kendi insanımızı toprağında tutmak zorundayız. Yaşam koşullarını kolaylaştırmak, toprağa olan şehre olan aidiyet duygusunu geliştirmekle olur. 1980’li yıllarda Erzurum nüfusuna bakıldığında 900 bin civarı nüfusu buluyoruz. Gelinen noktada ise açıklanan rakamlara göre 750 bin civarında nüfus olduğu belirlendi. Biz insanımızı bu topraklarda tutmak istiyoruz. Göç; beraberinde sermaye, birikimi götürüyor. Şehirde kültür erozyonu yaşanmasına sebep oluyor. Bunun için göçü önlememiz gerekiyor” diye konuştu.
‘İSTEĞİMİZ, MUŞ’UN GÖÇ ALAN İL KONUMUNA GELMESİ’
ADNKS kayıtlarına göre Muş’ta, uzun yıllar sonra nüfus kaybı yaşanmadı. 2019’da 408 bin 809 olan kent nüfusu, 2020’de 411 bin 117’ye yükseldi. Muş’un nüfusunun 2 bin 308 kişi artmasının sevindirici olduğunu belirten Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Erdal Koç, hedeflerinin göç veren değil göç alan il oluşturmak olduğunu söyledi. Geçen 10 yılda Muş’un göç veren iller sıralamasında ilk 10’da olduğunu kaydeden Koç, “Bu son verilere göre göçün azaldığı ve nüfusun arttığını görüyoruz. Biz oda olarak göç veren değil göç alan il konumuna gelmek istiyoruz. Çünkü göç verdiğiniz zaman sermaye ve vasıflı insanlar göç ediyor. Biz onun için göç alan il olmak istiyoruz. Bunu başarmak için ili cazip hale getirmek, insanların ailesiyle mutlu vakit geçirebileceği sosyal alanlar üretmek gerekiyor. Bu konuda belediyemizin çalışmaları var” dedi.
‘ARDAHAN’IN NÜFUSU, YÜZDE 2’YE YAKIN AZALDI’
Doğu’da nüfusu azalan kentlerden biri de Ardahan oldu. Her geçen yıl biraz nüfus kaybı yaşanan Ardahan’ın 2019’da 97 bin 442 olan nüfusu, 2020’de 96 bin 161’e geriledi.
Ardahan Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Çetin Demir, ilin en büyük sorununun göç olduğunu söyledi. Çetin, “İlimizin en büyük sorunlarından biri göç ve göçe bağlı bazı sorunlar oluşturuyor. Geçin yılki verilere göre ilimizin nüfusu yüzde 2’e yakın azaldı. Bu tablo tabi ki bizi burada yaşayanları demoralize ediyor. Bütün kamu kurumları, bütün sivil toplum kuruluşları göçü durdurmak için el birliği yapmış bir biçimde çalışırken göçün olması ilimizdeki dinamikleri olumsuz etkiliyor. Biz istiyoruz ki herkes yaşadığı yerde karnını doyursun. Bununla ilgili teşvikler var, hibeler var; ama buna rağmen göçün olması, büyük şehirlerin cazibesinin yarattığı bir olgu diye düşünüyorum. Yine bu sene yeni teşvikler var. Umarım bundan sonra göçü durdurmayı başarırız” diye konuştu.
FOTOĞRAFLI
