Şerife Berna KOCABAŞ – Buğra BENLİOĞLU – Hüseyin ÇAKMAK / İSTANBUL (DHA) – Yapılan araştırmalar kovid-19 aşısı yaptıran kişilerde, pandemide oluşan depresif ruh hali ve kaygı bozukluklarının yüzde 4 ile yüzde 20 arasında azaldığını ortaya koydu. Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Klinik Psikolog Ünal Erdem Elli, bu durumun ‘kişinin kendini ve çevresini güvende hissetmesi’ ile ilgili olduğunu söyledi.
Güney Kaliforniya Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre COVID-19 aşısı olduktan sonra kişilerin çok depresif hissetme olasılığında yüzde 15, sadece hafif depresif hissetme olasılığında ise yüzde 4 oranında bir azalma yaşadığı görüldü. Araştırmacılar ayrıca, verilere dayanarak, aşı olduktan sonra 1 milyon insanın zihinsel sıkıntılarında azalma hissetmesinin muhtemel olduğunu tahmin ediyor. Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Hizmetler Bölümü Öğr. Üyesi ve Klinik Psikolog Ünal Erdem Elli, “İnsanın dünyaya geldiği andan itibaren en temel çatışmalarından bir tanesi dış dünyanın, diğer insanların güvenli olup olmadığı ile ilgili. Dolayısıyla pandeminin başladığı andan itibaren en temel ve kritik olan bu şemalarımız tetiklendi. İnsanlar kendilerini, zaten güvensiz oldukları, üstelik diğer insanlardan gelebilecek tehditlere karşı savunmasız oldukları bir ortamda buldular. Kaygı ve depresyonla ilintili bozukluklarda daha yoğun oranlarda şikayetler göstermeye başladıklarını gördük. Bugün birçok araştırma, bize kaygıyla ve depresyonla ilgili bozuklukların pandemiden önce olduğundan daha yoğun bir şekilde çıkmaya başladığını gösterdi” diye konuştu.
DEPRESYON VE KAYGI SEMPTOMLARINDA YÜZDE 10 İLE YÜZDE 20 ARASINDA AZALMA
“Aşılanma, bir kurtuluş reçetesi. İnsanların bu salgınla mücadele etmek için bulabileceği en makul, en efektif çözüm; aşılanma. Aşılanmanın kendisi de bize yakın zamanda kişilerde, özellikle depresyon ve kaygıyla ilgili semptomlarının sıklığında azalmalar olduğunu gösterdi” diyen Elli, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bir grup araştırmacı tarafından farklı zaman aralıklarında yapılan ölçümlerde; kişilerde aşılanma öncesi ölçümlere göre yüzde 4 ile yüzde 10 arasında, başka bir grup araştırmacı ise yüzde 10 ile yüzde 20 arasında depresyon ve anksiyeteye ilişkin semptomlarının azaldığını gösterdi. Aslında bu çok anlaşılabilir, makul bir durum. Çünkü insanlar kendilerini daha güvende hissediyor. Bu, tedbirlerini gevşettikleri, daha önce yaşadıkları gibi yaşamaya döndükleri anlamına gelmiyor. Sadece, birisiyle otururken veya konuşurken ondan kapabileceği ya da ona bulaştırabileceği bir virüsün zincirleme etkilerinden eskisi gibi endişe duymuyorlar. Bu çok önemli bir şey. Çünkü yalnızca kendilerine yönelik değil, aynı zamanda yakınlarına yönelik bir tehdit içeriyor olması da kritik bir konu.”
AŞI KARŞITLIĞINDA SOSYAL MEDYA ETKİSİ
Ergenlik çağındaki bireylerin aşı karşıtlığında daha önde olduğuna dikkat çeken Elli, “Daha az ergen ve genç, aşı olmayı tercih ediyor. Bu noktada görülen en temel şey; insanların güvenliklerine ilişkin tehdidi farklı yaş gruplarında farklı deneyimliyor olması. Dolayısıyla genç yaş grubu, kendisini tehdit altında hissetmiyor. Aslında burada sosyal medya kullanım alışkanlıkları da kritik. Yaş grupları arasındaki sosyal medya kullanımı alışkanlıklarını da hesaba katmak lazım. Biliyoruz ki bir grup, kendi iç dünyasında etkileştiği bir sosyal medya gerçekliğine sahip. Önemli bir kısmı ise, güvenilir kaynakların hangisi olduğunu değerlendirmek konusunda çok yetkin değil. Bu da aşı karşıtlığında önemli bir rol oynuyor” dedi.
“GÜVENDE HİSSEDİYORUM KABALIKTA RAHATÇA DOLAŞIYORUM”
Aşılanmanın ardından hem kendisi hem de sevdiklerinin daha güvende olduğunu düşünen vatandaşlar maske, hijyen ve sosyal mesafe kurallarına da dikkat çekti. 3 doz aşı olduğunu söyleyen Gonca Gül Karasu, “Çok güvende hissediyorum. İyi ki aşı olmuşum. Kalabalıkta rahatlıkla dolaşabiliyorum, korkusuz oluyorum. Ama yine de maske, hijyen ve sosyal mesafe kurallarına dikkat ediyorum” ifadelerini kullandı.
Mümtaz Kaymak, “Psikolojik olarak gayet iyi hissediyorum. Zaten görüyoruz, bütün bilim insanları, doktorlar aşılanmamız gerektiğini söylüyor.
Berrin Sula, “Psikolojik olarak çok rahatladım. ‘Heralde hasta olmam’ dedim. Çünkü aşıdan sonra kovid-19 oldum. Fakat hızla iyileştim. Sonra yine rahatça dışarı çıktım. Kalabalıkta maskemi takıyorum ama tenha yerlerde çıkarıyorum. Çünkü insandan insana bulaşan bir virüs bu.”
“İNSANLAR EVHAM YAPIYOR”
Berat Narin ise, “Ben insanların evham yaptığını düşünüyorum. 2 doz aşı oldum ve hiçbir sıkıntı yaşamadım, her anlamda iyi hissediyorum. Bunun verdiği rahatlıkla bir vurdumduymazlık yaptık, dışarıya çıkıp kalabalığa karıştık. Ama maskemiz, sosyal mesafemiz, temizliğimize dikkat ettik ve ediyoruz.”
“MECBURİYET HİSSETTİK”
İsmet Turan, “Aşılarımızı olduk ama ne olup bittiğinin pek farkında değilim. Hasta olmamak için aşılandık ama psikolojik olarak buna zorunlu hissettik. Birçok şaibe var. İyi mi yaptık kötü mü yaptık bilmiyoruz.”
