Özlem YURTÇU KARABULUT, Hüseyin ÇAKMAK / İSTANBUL, (DHA)- TÜRKİYE’nin en büyük pandemi merkezlerinden Sancaktepe İlhan Varank Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kadın Doğum Klinik Şefi Prof. Dr. Niyazi Tuğ ve Yenidoğan Yoğun Bakım Uzmanı Dr. Şenay Coşkun, son dalgayla beraber gebe ve yenidoğan Kovid-19 vakalarındaki artışa dikkat çekti. Prof. Dr. Tuğ, Kovid-19 nedeniyle gebe kayıplarında 3 kat artış yaşadıklarını söyledi. Dr. Coşkun ise son bir aydır Kovid-19 yenidoğan yoğun bakıma yatışlarda üç kat artış yaşandığını vurguladı. Bebekler ya Kovid-19 anneden doğduktan sonra Kovid-19 dışı problemlerle hastaneye yatıyor ya da sağlıkla eve gönderilip evdeki aşısız aile üyelerinden hastalığı kaparak yoğun bakıma getiriliyor.
Pandeminin başından beri on binlerce Kovid19 hastasının tedavi edildiği, Türkiye’nin en büyük pandemi merkezlerinden Sancaktepe Şehit Prof. Dr. İlhan Varank Eğitim Araştırma Hastanesi, Kovid-19 pozitif gebe ve yenidoğan hastalar için de referans merkezlerden biri. İlhan Varank Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kadın Doğum Klinik Şefi Prof. Dr. Niyazi Tuğ ve Yenidoğan Yoğun Bakım Uzmanı Dr. Şenay Coşkun, bu dalgada gebe kayıplarının ve yenidoğan yoğun bakım yatışlarının arttığına dikkat çekti, aşılanmanın önemini bir kez daha vurguladı. Prof. Dr. Tuğ, “Son dalgada gebelerimizde hastalık daha şiddetli geçiyor. Yoğun bakıma daha çok gebe hastamız gelmeye başladı. Kaybettiğimiz hastalarımız maalesef aşısız. Kayıplarımız 3 kat arttı. Gebelerin muhakkak aşı yaptırması gerekiyor. Aşıların hiçbirisi canlı aşı değil, o nedenle anne ve bebek açısından oldukça güvenli, hatta bebeği daha fazla koruyor” dedi.
“GEBELER HER TRİMESTERDE KORKMADAN AŞI OLABİLİR”
Delta varyantın etkisinin şiddetli olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Tuğ, gebelerin herhangi bir süreçte aşı olabileceğini söyleyerek “Genel manada organogenez periyodunun sonrasında (organların oluştuğu ilk 4 ila 8 haftadan sonra) yapılmasında teorik bir avantaj var. Ama aşılanma ondan önceki periyoda denk geldiyse de gebeliğin sonlandırılması endikasyonu bulunmuyor” diye konuştu. Kovid-19’un bütün gebelik komplikasyonlarını kat be kat artırdığına da dikkat çeken Prof. Dr. Tuğ, “Son bir haftadır günlük Kovid gebe başvuru sayımız günlük 15-20’yi buluyor ortalama. Düşükten tutun, gebelik zehirlenmesine, erken doğuma, Kovid bunların hepsinin riskini daha da yükseltiyor.” dedi.
“KOVİD, GEBELİK KOMPLİKASYONLARINI DA ARTIRIYOR”
Gebelik haftası ilerledikçe anne adaylarının Kovid’i daha ağır geçirdiğini de vurgulayan Prof. Dr. Tuğ, “Karnında kocaman bir bebek taşıyor. Akciğer kapasitesi gebe olmadığı döneme göre çok daha azalıyor. Akciğerin daha fazla etkilenmesi buna bağlı diye düşünüyoruz. Diğer taraftan gebeliğin artmış metabolik ihtiyaçları var. Çünkü vücut, ekstra 10 kilo daha fazla yük taşıyor. Nasıl ki obezler, kardiyak problemi olanlar daha yüksek risk altında ise, gebelikte de böyle bir durum var. Bir tahmin de gebeliğin bağışıklık sistemindeki değişikliklere yol açması. Her trimesterde farklılık arz eder bu da” dedi. Anneden bebeğe “dikey geçiş” tabir edilen şekilde henüz anne karnındayken Kovid bulaşına hiç rastlamadıklarını da sözlerine ekleyen Prof. Dr. Tuğ, sözlerini şöyle tamamladı: “Ama bebek dünyaya geldikten sonra, dışarıdan herhangi bir insanın enfekte olduğu gibi hastalığı kapabiliyor. Anne sütünden geçen antikorlar bebek için koruyucu. O nedenle biz, bu yenidoğanlarımızın anne sütünden mahrum kalmamaları için ekstra uğraşıyoruz.”
“SON BİR AYDIR YENİDOĞAN VAKALARIMIZ ÜÇ KAT ARTTI”
Yenidoğan Yoğun Bakım Uzmanı Dr. Şenay Coşkun ise Haziran, Temmuz aylarını çok rahat geçirdiklerini anlatarak “Kovid vaka sayılarımızda belirgin bir düşüş oldu. Ama ağustostan itibaren bu ayın henüz ilk yarısında olmamıza rağmen vaka sayımız 3 kat arttı. Bebeklerin yüzde 70’i, aşılı olmayan aile bireylerinden hastalığı kapıyor. Bunu gözlemledik. Onun dışında tespit ettiğimiz bir diğer önemli sorun, pozitif gelen bebeklerimizin yüzde 60’ı varyantlı. Yani Alfa, Delta, varyantı. Bu da yatış süresinin uzamasına neden oluyor. Kovid bebeklerde yoğun bakıma geliş sebebi çoğunlukla beslenme problemi, solunum sıkıntısı ve ateş. Şu anda en küçüğü 13 günlük olmak üzere genellikle belli bir süre çevreden, evden temasla Kovid’i kapacak kadar aileleri ile vakit geçirmiş bebekleri tedavi etmeye çalışıyoruz” dedi.
“SAĞLIKLI BEBEK EVDEKİ AŞISIZLAR NEDENİYLE HASTA OLUP GELİYOR”
Sadece anne değil, bebekle temasta bulunabilecek 18 yaş üzeri herkesin aşılı olması gerektiğinin bir kez daha altını çizen Dr. Coşkun, annesi gebelikte Kovid olduğu için doğduktan sonra yenidoğan yoğun bakıma kaldırılan bebeklerle ilgili ise şu bilgileri verdi:
“Son birkaç haftadır Kovid pozitif gebelerimizin bebeklerinin yüzde 30’unda yeni doğan yoğun bakım ihtiyacı olduğunu gözlemliyoruz. Bebekler negatif doğuyor ama asıl yatış nedeni, beslenme sorunu, erken doğum ve buna bağlı solunum sıkıntısı gibi faktörler oluyor. Kovid gebe sayısı arttıkça da yenidoğan yoğun bakıma gelecek bebeklerin sayısı artıyor. Burada en çok vurgulamak istediğimiz şey şu: Kovid pozitif anneden doğan bebekler çeşitli nedenlerle yeni doğan yoğun bakıma yatırılsa da onlarda Kovid pozitiflik saptamıyoruz. Ama asıl sorun (Kovid veya sağlıklı gebeden doğan) bebeklerin eve gittikten sonra hasta olup bize getirilmek zorunda kalınması.”
FOTOĞRAF
