Kaan ULU/ ANKARA, (DHA)- ANKARA Üniversitesi Su Yönetimi Enstitüsü’nce yürütülen, TÜBİTAK destekli proje ile ipek böceklerinin kozasını ördüğü sırada salgılanan ve ipek işleme sektöründe kullanılan serisin proteini, atık sulardan geri kazanıldı. Membran teknolojisi ile elde edilen serisin proteini ile yine tekstil sektöründe kullanılmak üzere nanokompozit malzeme geliştirildi. Antibakteriyel özelliğe sahip olduğu için kumaş kaplama malzemesi olarak kullanılabilen ürün için patent başvurusu yapıldı.
Ankara Üniversitesi Su Yönetimi Enstitüsü’nün TÜBİTAK destekli ‘1003-Tekstil Endüstrisi-İpek İpliği İşleme Atık Sularından Serisin Proteini Geri Kazanımı ve Prototip Serisin Üretimi’ projesi tamamlandı. Proje kapsamında, Bursa’daki ipek ipliği fabrikasının atık sularından serisin proteini membran teknolojisi ile geri kazanıldı. İlaç, biyomedikal, kozmetik ve tekstil endüstrileri için faydalı ve ekonomik değere sahip serisin proteini ile yine tekstil sektöründe kullanılmak üzere nanokompozit malzeme geliştirildi. Antibakteriyel özelliğe sahip malzemenin, Uludağ Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Bölümü’nde yapılan denemede, kumaş kaplama malzemesi olarak kullanılabilirliği başarıyla test edildi.
‘PATENT BAŞVURUSU YAPTIK’
Ankara Üniversitesi Su Yönetimi Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Gökşen Çapar’ın yürütücülüğünde, Kimya Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Zeki Aktaş ve Dr. Yavuz Gökçe’nin de görev aldığı proje için patent başvurusu yapıldı. Doç. Dr. Gökşen Çapar, bu proteinin faydalı kullanım alanlarını araştırdıklarını ve ulusal patent başvurusunda bulunduklarını belirterek, “Biyolojik ve ekonomik olarak değerli olan serisin proteinin ipek sektörü atık sularından geri kazanılması üzerine yürüttüğümüz çalışmalar TÜBİTAK tarafından desteklendi. Bursa’daki ipek ipliği fabrikasında atık sulardan serisin geri kazanımını yapıp, faydalı kullanım alanlarını araştırdık. Bunlardan birisi, serisinli nanokompozit malzeme üretimi. Üniversitemiz Kimya Mühendisliği Bölümünden Prof. Dr. Zeki Aktaş ve Dr. Yavuz Gökçe ile birlikte ulusal patent başvurusu yaptık, sonucu bekliyoruz” dedi.
‘EKONOMİNİN VAZGEÇİLMEZ PARÇASI’
Doç. Dr. Çapar, atık sulardan ürün geri kazanımının, döngüsel ekonominin vazgeçilmez parçası olduğunu vurgulayarak, “Geliştirilen nanokompozit malzeme tekstil sektöründe anti bakteriyel özelliği nedeniyle kumaş kaplama malzemesi olarak Uludağ Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Bölümü’nde denendi. Kentsel atık sular aslında içinde pek çok kaynak barındırıyor. Bu ipek proteini özelinde de bu proteinin anti bakteriyel özelliği var. Güneş ışınlarından koruma etkisi var. Hava geçirgenliği yüksek. Nem tutma özelliği var. İpek böceği kendi kozasını ördükten sonra içinde belli bir süre yaşıyor. Bu nedenle kozanın geçirgenliği ve dayanıklılığı çok yüksek. Örümcek ipeği ve bizim bildiğimiz bu ipek böceğinin oluşturduğu ipek, dayanıklılığı çok yüksek ürünlerden bir tanesi. Serisin proteini ile biyomedikal alanda da bazı ürünlerin geliştirildiğini, ayrıca kozmetik ürünlerde kullanıldığını biliyorum” diye konuştu.
‘ŞU ANDA SU KAZANIMINI MAKSİMİZE ETMELİYİZ’
Doç. Dr. Çapar, ayrıca atık suların geri kazanılmasının çok önemli olduğuna dikkat çekerek, “Burada amacımız aslında ekonomik değeri olan bir ürünü kaybetmemek, ekonomide tutabilmek fakat bu çok kolay değil. ‘Atık sulardan değerli ürün geri kazanımı’ dediğimiz olayda aslında sihirli bir değnek yok çünkü siz burada da maliyetleri dikkate almak zorundasınız. Bir ürünü atık sudan geri kazanmak için fayda/maliyet analizi yapmak zorundasınız. Bir de atıktan geri kazanım sürecinde sosyal kabul de önemli. Toplumun geri kazanılmış ürünleri kullanma konusunu benimsemesi de önemli. Şu aşamada ülkemizde su geri kazanımına daha fazla odaklanmalıyız. Türkiye’nin su sıkıntısı çeken ülkelerden olması ve iklim değişikliğinin olumsuz etkileri gibi nedenlerden dolayı şu anda su kazanımını maksimize etmeliyiz” dedi.
FOTOĞRAFLI
