İSTANBUL, (DHA)- Eski ayakkabı ustalarının sayısının günümüzde giderek azaldığını anlatan Öğr. Gör. Havva Meryem İmre, “Ustalarımızla ilgili projeler yapıp güncelleyerek sürdürülebilirlik içerisinde bir sonraki kuşağa aktarıp farklılaştırarak devam etmesini sağlamak gerekiyor” dedi
Günümüzde birçok alanda olduğu gibi ayakkabı üretiminde de seri üretimin öne çıktığını ifade eden İstanbul Aydın Üniversitesi (İAÜ) Anadolu BİL Meslek Yüksekokulu Ayakkabı Tasarımı ve Üretimi Programı Öğretim Görevlisi Havva Meryem İmre, ustalık isteyen tasarımların ise günümüzde biraz daha geri planda kaldığı ve korunmazsa yok olacağını söyledi.
“EL YAPIMI ÜRETİM AZALIYOR”
Öğr. Gör. İmre, “El aletleri ve de el işçiliğiyle ayakkabı çok özel bir tasarım grubunu kapsıyor. Bu ayakkabılar hem tasarlanıyor hem de zanaatı- işçiliği yapılıyor. Geçmişte ısmarlama ayakkabı kavramı vardı. Ayakkabı ustası müşteri ile birebir iletişim içerisinde ölçü alarak ürünü yapardı. Günümüzdeki anlamı ile müşteri veya kullanıcı ile empati kurabiliyordu. Bu ise karşılıklı sosyal ve kültürel etkileşimi güçlü hale getiriyordu. Şimdi onlar azaldı. Özellikle klasik anlamda el yapımı ayakkabı yapan ustalar azalıyor” değerlendirmesinde bulundu.
Hatay, Antep, Sivas daha doğrusu Anadolu’nun tüm şehirlerinde çok çeşitli geleneksel ayakkabı formları olduğunu anlatan Öğr. Gör. İmre, “El emeği estetik yönü güçlü çalışmalardır. Bu ustaların ve becerilerin yok olmasına izin vermemeliyiz. Onlarla ilgili projeler yapıp güncelleyerek sürdürülebilirlik içerisinde bir sonraki kuşağa aktarıp, farklılaştırarak devam etmesini sağlamak gerekiyor. Bu tasarımcılar için kültürel anlamda da yeni bir mecra olabilir. Gelenekseli güncelleyerek onu hem kültürel anlamda hem sosyolojik anlamda özelliklerini ortaya çıkararak kalıcı hale getirmek gerekiyor. Buna örnek vermek gerekirse Orta Çağ’da giyilen Mokasen ayakkabılar günümüzde hala giyilmeye devam ediyor. Mokasen ayakkabı geleneksel özelliğini koruyarak dönemin özelliklerine göre hep güncellenmiştir. 2021 sezonu mokasen ayakkabılara baktığınızda ise tamamen güncel klasik ve spor özelliklerin bir arada olduğu bir tasarım görüyorsunuz. İşte sürdürülebilirlik bu dönüşümle gerçekleşiyor” diye konuştu.
“EKONOMİYİ SERİ ÜRETİM ÇEVİRSE DE ÖZEL TASARIMIN YERİ BAŞKA”
Özel tasarımlar ve seri üretimin ekonomiye etkisiyle ilgili Öğr. Gör. Havva Meryem İmre “Seri üretim endüstriyel olarak ekonomiyi daha iyi çeviriyor fakat sadece özel tasarım yaptıran kişiler de var. Özel tasarım veya belli özel markaların ayakkabılarını tercih eden kalite ve estetikten ödün vermeyen bir kesim her zaman varlığını koruyor. Özel ayakkabı insanın yaşam biçiminin ve kişiliğinin parçası oluyor. Onuna birlikte yaşıyorsunuz. Hazır üründe aradığınız konforu bulamama olasılığınız yüksek. Gençler ise ayakkabı tasarımı konusunda çok hevesliler ve hemen marka kurmak istiyorlar ama öncelikle işin mutfağında ve tarih sayfalarında çok dolaşmak, araştırmak, bağ kurmak gerekiyor” ifadelerini kullandı.
“ÖĞRENCİLERİ SEKTÖRDE GÜZEL BİR HAYAT BEKLİYOR”
Ayakkabı tasarımı bölümünü okuyan öğrencilerin önlerinin açık olduğunu söyleyen Öğr. Gör. İmre, “Bu bölümü okuyan öğrencilerin özellikle Türkiye için baktığımızda sektörde önleri açık. Burada, bizim okulumuzda verilen eğitim de çok önemli ve etkili. İAÜ’de öğrenciler hem üretimle ilgili hem de tasarımla, tasarımın ve ayakkabının tarihsel gelişimiyle ilgili eğitim görüyorlar. Ayakkabı tasarımı hemen yapılacak bir şey değil, öncelikle geçmişte ne olduğunu hem görsel hem teknik, hem de form anlamında çok iyi bilmek gerekiyor. Geçmişten günümüze değişen ve gelişen malzemeler ve kullanım alanları iyi bilinmeli. Aynı zamanda teknolojiyi çok iyi takip etmek gerekiyor. Tüm bu çalışma ve araştırmalar doğrultusunda bizler İAÜ Ayakkabı Tasarım ve Üretim Programında farklı bakış açılarına sahip, vizyonu geniş, çevresini, kendini ve bulunduğu ortamı iyi analiz edebilen öğrenciler yetiştirmeyi hedefledik” diye konuştu.
