ÇUKUROVA Üniversitesi (ÇÜ) Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Işıl Var, tavuk etlerinin çabuk bozulabilen ürünler olduğunu ve hayvansal ürünlerin yetiştirilmesinden sofraya gelene kadarki süreçte iyi muhafaza edilmesi gerektiğini söyledi. Hamilelerin düşük yapmasına neden olan listeria bakterisinin yapılan araştırmalarda tavuk etinde çok miktarda görüldüğünü uyarısında bulunan Prof. Dr. Işıl Var, “Satılmayan tavuk döneri buzdolabı koşullarında saklasanız bile listeria, soğuk koşullarda yaşamaya ve üremeye devam ediyor’’ dedi.
Pandemiyle birlikte birçok meslek grubu gibi yemek sektörü de etkilendi. Koronavirüs tedbirleri kapsamında kafe ve restoranlarda paket servisine geçilirken bazı dönercilerde kapanış saatine yakın kilolarca dönerin satılamadığı gözlendi. Kimi dönerci kalan dönerleri çalışanlarıyla paylaştığını, kimisi de dönerlerin ertesi güne kalmadığını iddia etti. Ancak akıllara ‘Kalan tavuk döner ertesi gün satılıyor mu?’ sorusu geldi.
ÇÜ Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Işıl Var, gıda zehirlenmeleri denilince akıllara en çok hayvansal ürünlerin geldiğini belirtti ve tavuk etlerinin çabuk bozulan ürünler olduğunu söyledi.
‘ÇOĞU BAKTERİ ETTE BOZULMA YAPMADAN İNSANLARI HASTA EDEBİLİYOR’
Prof. Dr. Işıl Var, hamileleri etkileyen ve düşük yapmasına neden olan, ayrıca bebeklerde menenjite neden olan listeria bakterisinin yanı sıra salmonella bakterisinin de yapılan araştırmalarla tavuk etlerinde çok miktarda görüldüğünü söyledi. Salmonella bakterisinin tavuklardaki bir hastalık olduğunu ve gıda zehirlenmesine yol açtığını söyleyen Prof. Dr. Işıl Var, “Hayvanların kendisinde olan bir hastalıktır. Hayvan eğer hastaysa, bu mikroplar da doğal olarak ete bulaşıyor. Tavuk etleri iyi korunup saklanmadığı takdirde bu bakteriler mutfaklarınıza kadar girmiş oluyor. Tavuk etlerinde görülen çoğu bakteri, bozulma yapmadan sizi hasta edebilecek potansiyele sahip. Sadece tavuk dönerlerde değil, evde bile et ürünü pişirdiğinizde tüketebileceğiniz kadarını yapın. Bir kez pişmiş bir ürünü birden fazla pişirip pişirip koyamazsınız, çünkü çapraz bulaşma dediğimiz problemlerle karşı karşıya kalabilirsiniz” dedi.
‘HAMİLELERDE DÜŞÜK TEHLİKESİ YARATAN LİSTERİA SOĞUKTA DA ÜRÜYYOR’
Tavuk dönerlerin özellikle öğle saatlerinde seri şekilde dürüm yapılıp satıldığında pişmemiş etlerin de aralarına kaçabildiğini söyleyen Prof. Dr. Var, “Tavuk etinin çok iyi pişmesi lazım. Tavuk dönerlere baktığınızda üst kısımlarının pişmiş olduğunu görüyoruz ancak iç tarafı hiç irdelenmiyor. Az pişmiş etler söz konusu olduğunda bu mikroorganizmalar yeteri kadar ısıl işleme maruz kalmadığı için etin içerisinde varlıklarını sürdürebiliyorlar. Satılmayan tavuk döneri buzdolabı koşullarında saklasanız bile hamilelerde düşüklere neden olan listeria bakterisinden kurtulamazsınız. Çünkü bu bakteriler soğuk koşullarda bile üremeye devam ediyor. Yani döneri çıkarttığımızda ertesi güne kadar yeniden ısıyla buluşana kadar bu mikroorganizmalar daha da çoğalıyor” diye konuştu.
Zehirlenme belirtilerinin bazı koşullarda üşütme belirtisiyle benzerlik gösterdiğini söyleyen Prof. Dr. Var, çoğu vatandaşın karın ağrısı çektiğini ancak soğuk havalardan dolayı üşüttüklerini zannettiğini bu nedenle de çoğu kişinin hastaneye gitmediğini aktardı.
‘GEREKİRSE SİMİT YİYİN AMA BİLMEDİĞİNİZ YERDEN DÖNER YEMEYİN’
20 yıldır döner işletmeciliği yapan Hakan Kardeşler, tavuk etinin çok sıkıntılı bir ürün olduğunu ve 1 gün sonra tüketildiğinde insanları zehirleyecek duruma gelebildiğini belirterek, “Özellikle yaz aylarında tavuk dönerleri ertesi gün sattıklarında insanların sağlığıyla oynamış oluyorlar. Buradan meslektaşlarıma sesleniyorum; yapabileceğiniz bir işi yapın ve satabileceğiniz miktarda satın, insanların sağlığıyla oynamayın. ‘Ucuz etin yahnisi olmaz’ diye bir laf vardır. Bizim dönerimiz erkenden bitiyor. Eğer ki kalırsa kendi personel arkadaşlarımızla beraber paylaştırıyoruz. Personellerimiz evlerinde bunu aynı gün içinde tüketiyorlar. Tavuk çok hassas bir malzemedir. Her yerden tavuk döner yenilmez. Vatandaşlarımız gerekirse simit yesinler ama bilmedikleri yerden döner yemesinler’’ ifadelerini kullandı.
Bilmediği yerlerden döner yemediğini söyleyen Yaren Keskin (19) ise, “Ailem bir gün dışardan tavuk döner yemişti. Tavuk çabuk zehirleyen bir ürün olduğu için eve geldiğinde istifra etmeye başladılar. Hastaneye gittiğimizde yedikleri üründen zehirlendiklerini öğrendik” dedi.
Görüntü Dökümü:
————————
– Ocakta pişen döner
– Ekmeğe konulan döner
– Döner ustasının döneri kesmesi
– Prof. Dr. Işıl Var ile röp.
– Döner işletmecisi Hakan Kardeşler ile röp.
– Yaren Keskin ile röp.
– Dönerden genel ve detay görüntüler
Haber: Yusuf KANTARLI – Kamera:Can ÇELİK /ADANA,(DHA)
