ANKARA, (DHA)- TÜRKİYE Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Raylı Ulaşım Teknolojileri Enstitüsü’nce (RUTE) geliştirilen ‘boru içi denetleme robotu’ doğal gaz hattı borularındaki gaz kaçaklarını tespit edebilecek.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamaya göre, hatlardaki doğal gaz kaçakları, TÜBİTAK RUTE’nin 4 yıllık çalışma sonucunda geliştirdiği robot ile tespit edilecek. Kısa adı ‘Robot Göz’ olan robot, üzerinde bulunan 900 sensörüyle doğal gaz hattı borularındaki gaz kaçaklarını belirleyebilecek. TÜBİTAK RUTE’nin İGDAŞ için geliştirdiği, Türk mühendislerin imzasını taşıyan ‘Robot Göz’, boru içerisindeki 2,5 kilometrelik kablosuz haberleşme testini başarıyla tamamladı.
TÜBİTAK Robotik Akıllı Sistemler Grubu Baş Uzman Araştırmacısı, aynı zamanda proje yürütücüsü Dr. Hüseyin Ayhan Yavaşoğlu, ‘Robot Göz’ün canlı hatta görev yapmak için gün saydığını söyledi. Yavaşoğlu, robotu en önemli özelliğinin manyetik akı kaçağı sensörü olduğunu belirterek, “‘Robot Göz’ün kalbi burası. Üzerinde 900 sensör var. Bu sensörlerle hem boru içerisindeki hem de dış yüzeyindeki kusurları tespit edebiliyoruz” dedi.
KARMAŞIK HATLARDA HAREKET EDEBİLECEK
‘Robot Göz’ün 9 modülden oluştuğunu kaydeden Yavaşoğlu, “Yılansı bir yapısı var. Yönelme, dönme hareketleri yapabiliyor ve karmaşık şehir boru hatlarında bu yapısı sayesinde rahatlıkla hareket edebiliyor. Kamera modüllerinde lazerlerimiz var. Çember şeklinde lazer yansıtıyoruz. Bu lazerin değişimini inceleyerek borularda deformasyon var mı bunları tespit etmiş oluyoruz. Bu zor bir robot projesi; çünkü içerisinde 247 elektronik kart var, 3 mikro bilgisayar var. Bu projenin en zor taraflarından bir tanesi de çalışacağı ortamın çok zorlu olması. Akış varken robotun operasyon yapması gerekiyor. Akışa karşı hareket edebilecek 30 bara kadar basınç altında çalışacak robotik sistem geliştirmeniz gerekiyor. Bunun yerli mühendisler tarafından geliştirilmiş olması gurur verici. 20’nin üzerinde Türk mühendis bu projede çalışıyor. En kısa zamanda robotumuzu canlı hatta kullanmak için çalışmalara devam ediyoruz” diye konuştu.
‘BENZERİ SADECE ABD’DE VAR’
TÜBİTAK RUTE Müdürü Dr. Mehmet Ali Çimen, proje fikrinin 2017 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin iştiraki olan İGDAŞ tarafından kendilerine getirildiğini söyleyerek robotun, İGDAŞ’ın 12 ve 16 inch’lik 545 kilometre uzunluğundaki hattında denetim yapacağını bildirdi. Bu teknolojinin benzerinin sadece ABD’de olduğunu vurgulayan Çimen, “Normalde bunları kiralıyorsunuz ve kilometre başına ücret ödüyorsunuz. Şu anda biz bu teknolojiye sahip olarak dışa bağlılığı ortadan kaldırmış oluyoruz. Bunun ötesinde hem bölgemize hem de dünyaya bu robotu kiralama yoluyla hizmet verebilir hale geliyoruz” dedi.
RUTE Müdürü Çimen, Türkiye’de sivil bir sektörde bu gelişmelerin yaşanıyor olmasının kendileri açısında gurur verici olduğunu belirterek, “Robotumuz aynı zamanda haritalama yapabiliyor. Gittiği borunun içerisinde nereden geçtiğini söyleyebiliyoruz. Deprem anında boruların depremden sonra kullanılıp kullanılamayacağını yer değiştirip değiştiremediğini de bu robotla öğrenebileceğiz” diye konuştu.
FOTOĞRAFLI
