Gül KABA-Buğra BENLİOĞLU/İSTANBUL, (DHA) – Her yıl milyonlarca dolarlık yazılımın, şirketler tarafından satın alınıp kullanılmadığı için çöpe gittiğini söyleyen Bilgisayar Mühendisi Doç. Dr. Mert Özkaya, ABD ve İngiltere’de yazılımların 3’te 1’inin satın alan firmalar tarafından kullanılmadığını dile getirdi. Doç. Dr. Özkaya, “ABD’de kullanılmayan yazılımların maliyeti 30 milyar doları buluyor. İngiltere’de ise bu rakam 8 milyar dolara yaklaştı” dedi.
Kullanılmayan yazılımlarla ilgili Yeditepe Üniversitesi Bilgisayarlar Mühendisliği Bölümü’nden Doç. Dr. Mert Özkaya, İngiltere merkezli 1E isimli firmanın 4 yıl boyunca ABD ve İngiltere’de 16 farklı endüstriden yaklaşık 150 şirket arasında yaptığı araştırmanın sonuçlarını paylaşarak yazılımların daha verimli değerlendirilmesine yönelik çözüm önerilerinde bulundu.
ABD’DE SATIN ALINAN YAZILIMLARIN YÜZDE 37’Sİ KULLANILMIYOR
Satın alınan yazılımların önemli bir bölümünün kullanılmadığını ve bundan ötürü şirketlerin büyük maddi zarara uğradığını vurgulayan Doç. Dr. Özkaya, “Araştırmaya göre, ABD’de kullanılmayan yazılımların maliyeti 30 milyar dolar. İngiltere’de kullanılmayan yazılımların maliyeti 8 milyar dolara yaklaştı. Firma başına ortalama kullanılmayan yazılım maliyeti ise 7.4 milyon dolar. ABD’de firmalar tarafından satın alınan yazılımların yüzde 37’si kullanılmıyor. İngiltere’de ise firmalar tarafından satın alınan yazılımların yüzde 26’sı kullanılmıyor. Kullanılmayan yazılımların en çok söz konusu olduğu endüstriler ise havacılık, eğitim, enerji, mühendislik, imalat ve hizmet sektörü” diye konuştu.
DÜNYADA YAZILIM ÇÖPLÜĞÜ OLUŞUYOR; OYSA AÇLIĞI BİTİREBİLİR
Bu durumun ülkelerin ekonomilerinde büyük zararlara yol açtığını kaydeden Doç. Dr. Özkaya, “Tüm dünya yazılım çöplüğü olmaya doğru gidiyor. Bu ülkelerin ekonomileri için büyük zarar. Çöpe giden paraları toplasanız dünyadaki açlığı bitirirsiniz” ifadelerini kullandı.
ŞİRKETLER ARASINDA İLETİŞİM SIKINTISI VAR
Yazılım firmaları ile bu yazılımı onlardan talep eden şirketlerin doğru bir şekilde iletişim kuramadığına dikkat çeken Doç. Dr. Özkaya, “Yazılım firmaları, şirketlerin problemlerini doğru analiz edip, ihtiyaçlarını doğru şekilde algılamıyor. En büyük problem budur. Böyle olunca şirkete, müşteriye problemi çözecek yazılımı veremiyor. Belli bir süre sonra da şirket o yazılımdan vazgeçiyor. Yazılımların çöpe gitmesinin en büyük nedeni budur” dedi.
YAPILMASI GEREKENLER
Müşterilere problem odaklı yaklaşmak gerektiğini vurgulayan Doç. Dr. Özkaya, “Çözümü için yazılım geliştiren firmaların, mühendislik prensipleriyle hareket etmesi lazım. Firmalar genelde, müşteriden problemi alıyor. ‘Buna uygun zaten elimizde bir yazılım var’ diyor, müşteriye gösteriyor. Şirket çalışanları da kabul ediyor ama yazılımcılar problemin temeline inmiyor. O nedenle çözüm müşterinin istediği ‘gerçek çözüm’ değil. Çünkü problemi analiz etmiyor, parçalara ayırmıyor. Mühendislik prensipleri uygulanmıyor. Yazılım firmalarının altyapısı olması lazım” diye konuştu.
SÜRDÜRÜLEBİLİR YAZILIMLARA İHTİYAÇ VAR
Doç. Dr. Mert Özkaya, “Artık sürdürülebilir yazılımlar da geliştirilmiyor. Ülkelerin bu yönde de adım atması lazım. Şirket, yazılımı alıyor. Sonra yazılım üzerinde yeni gereksinimleri olduğunda yazılım geliştirici firmaya ulaştığında, ‘o yazılımı geliştiren kişi işten ayrıldı’ ya da ‘bana maliyeti büyük olur, bakım, onarım için yeterince bütçe ayırmadım’ diyor. Yazılımı üreten firma ile kullanacak firma arasında anlaşmazlıklar çıkıyor. Firmalar, kendi çözüm havuzlarını oluşturursa, yazılımlar kolay bir şekilde geliştirilir ve onarılır” ifadelerini kullandı.
TÜRKİYE’DE AFETLERLE MÜCADELE İÇİN YAZILIM PROJESİ
ABD’de çöpe giden 30 milyar dolarla birçok şeyin yapılabileceğini söyleyen Doç. Dr. Özkaya, “Ülkemizde Prof. Dr. Mehmet Akşit koordinatörlüğünde bir proje başlatıldı. Afet yazılımlarının belli bir ekosistem çerçevesinde kolayca geliştirilmesi için altyapı oluşturuyor. Türkiye’de salgın, deprem gibi herhangi bir afet durumunda oluşabilecek problemleri hızlıca en aza indirmek için yazılım altyapısı hazırlanıyor. Herhangi bir afet durumunda firmalar bu altyapıyı kullanarak yazılım geliştirebilecek. Sağlık alanında da böyle bir altyapıya ihtiyaç var” dedi.
AKILLI TARIM YAZILIMI ÜZERİNE ÇALIŞILIYOR
Yeditepe Üniversitesi bünyesinde akıllı tarım ekosistemi üzerine bir çalışma grubu oluşturmaya çalıştıklarını ifade eden Doç. Dr. Özkaya, “Bu grup ile akıllı tarım yazılım ekosisteminin tasarlanması ve geliştirilmesi üzerine araştırma çalışmalarının yürütülmesi hedeflenmektedir. Böylece, akıllı tarım yazılım sistemleri ekosistemin sunduğu kurallar, protokoller ve servisler ile en kolay, hızlı ve az maliyetle doğru olarak geliştirilebilecek ve ilgili kullanıcılar kolay bir şekilde bu yazılımları ekosistem aracılığıyla kullanabilecektir” diye konuştu.
TÜRKİYE’NİN POTANSİYELİ VAR
Türkiye’de de yüzlerce yazılım firması olduğunu söyleyen Doç. Dr. Özkaya, “Aslında çok büyük potansiyelimiz bulunuyor. Her yıl binlerce insan yazılım ve bilgisayar mühendisi olarak mezun oluyor. Müşteriye hızlıca dönebilmek için herhangi bir mühendislik prensibi uygulamadan sadece kodlayarak bir yazılım geliştiriyoruz. O yazılımlar hiçbir zaman müşterilerin isteklerini karşılamıyor. Bir süre sonra da müşteri onu kullanmıyor” ifadelerini kullandı.
ŞİRKETLER ÜRETİLEN YAZILIMIN FATURASINI ÖDEMEK ZORUNDA
Şirketlerin kendilerine verilen yazılımı kullansalar da kullanmasalar da faturasını ödemek zorunda olduklarını belirten Doç. Dr. Özkaya, “ABD ve İngiltere’de bir araştırma yapılıp genele ulaşılmaya çalışılıyor. Yazılımların 3’te 1’i hatta daha fazlasının alınıp kullanılmadığı bunun da milyar dolarlarla ölçüldüğü söyleniyor” dedi.
