Mehmet Mucahit CEYLAN- Burak EMEK- Serhat ÖZDEMİR/DİYARBAKIR, (DHA)- DİYARBAKIR’ın merkez Sur ilçesinde PKK’lı teröristler, 2015-2016 yıllarında yaptıkları çukur eylemiyle birçok alanı yakıp, yıktı; cami, kilise ve tarihi mekanların yanı sıra binlerce evi de kullanılamaz hale getirdi. Güvenlik güçlerinin operasyonlarıyla teröristlerden temizlenmesinin ardından ilçenin yeniden inşası için çalışma başlatıldı. Sur Kaymakamı ve Belediye Başkan Vekili Abdullah Çiftçi, çukur eylemleri sırasında 7 bini aşkın konut ve 21 bin kişinin yaşadığı alanın tahrip olduğunu belirterek, “Sur’daki yapılanmanın tamamlanması ve yeni alanların açılmasıyla 5 milyon turisti ağırlamayı hedefliyoruz” dedi.
Diyarbakır’ın merkez Sur ilçesinde hendeklerin kapatılması, barikatların kaldırılması ve PKK’lı teröristlerin etkisiz hale getirilmesi amacıyla 2 Aralık 2015’te Sur içinde kalan Fatihpaşa, Hasırlı, Dabanoğlu, Savaş, Cevatpaşa ve Cemal Yılmaz mahallerinde sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Yasağın ardından 18 Aralık’ta bordo bereliler, jandarma, polis özel harekat timleri ve güvenlik korucularının katılımıyla ‘Bayrak-12 Sur Müşterek Özel Birlik Operasyonu’ düzenledi. Operasyon, 9 Mart 2016’da sona ererken, 279 PKK’lı etkisiz hale getirildi, 206 barikat kaldırıldı, 7 hendek kapatıldı, 365 el yapımı patlayıcı imha edildi, 504 silah ve bu silahlara ait 48 bin 48 mühimmat ele geçirildi. Çukur eylemleri sırasında PKK’lı teröristler tarafından çok sayıda tarihi mekan ve ev de tahrip edildi.
TOKİ’DEN EVLERİ YIKILANLAR İÇİN YENİ KONUT
Teröristlerin çukur eylemleri sırasında binlerce evin yıkılması nedeniyle yerinden edilenler ve Sur’un yeniden ihyası için projeler hayata geçirildi. PKK’lı teröristlerin evlerini yıktığı kişiler için TOKİ tarafından kentin bazı yerleşim alanlarında yeni konutlar inşa edilirken, Sur için de yeni imar planı hazırlanarak, hem restorasyon hem de inşa çalışmaları başlatıldı.
‘6 MAHALLE TAMAMEN YOK OLDU’
Sur’daki inşa ve restorasyon çalışmalarına ilişkin Demirören Haber Ajansı’na (DHA) konuşan Sur Kaymakamı ve Belediye Başkan Vekili Abdullah Çiftçi, Fatihpaşa, Hasırlı, Dabanoğlu, Savaş, Cevatpaşa ve Cemal Yılmaz mahallerinde 7 bini aşkın konut ve 21 bin kişinin yaşadığı alanların tahrip olduğu söyledi. Kaymakam Çiftçi, şöyle konuştu:
“2015 yılındaki çukur eylemlerinden sonra Sur’daki 6 mahallemiz adeta tamamen yok olmuştu. Bu mahallelerimizde 7 bini aşkın konut ve 21 bin vatandaşın yaşadığı alanlar maalesef tahrip olmuştu. Çatışma sürecinin sona erdiği tarihten itibaren Sayın Cumhurbaşkanı’mızın önderliğinde ve talimatlarıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı koordinesinde çok yoğun bir çalışma başlatıldı. Koruma amaçlı imar planına uygun olarak ve koruma kurullarından izin alınarak Sur içinde yeniden bir inşa projesi başlatıldı. Bu noktada 506 yeni konut yapıldı. Tamamen müstakil ve avlulu Diyarbakır evleri tarzında. 147 tane iş yeri, 9 otel inşa edildi. Tabi bu çatışma sürecinde ilçede tahrip olan, zarar gören 349 tescilli yapı var. Bunlar sivil tescilli yapılar. Bu sivil tescilli yapıların da restorasyonları yine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’mız TOKİ marifetiyle yapılmaya başlandı. Şimdiye kadar 249 konutun ihaleleri yapıldı, 106 konutun ihale çalışmaları devam ediyor TOKİ tarafından. Bunlar da tamamlandığında Sur içerisinde yeni yapılar ve restorasyon yapılacak yapılarla beraber bu alanın tamamı ayağa kaldırılmış olacak.”
KELDANİ VE SURP GİRAGOS KİLİSELERİNDEKİ ÇALIŞMALAR YIL SONU TAMAM
Kaymakam Çiftçi, resmi tescilli yapı, cami, kiliselerin de bulundu 18 tarihi yapıda Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nce restorasyonun yapıldığını dile getirerek, “Bunların içinde 4 tane de kilise var. Bu kiliselerin en meşhuru Surp Giragos Kilisesi. Daha önce Ermeni Protestan ve Ermeni Katolik kiliselerinin restorasyonu tamamlanmıştı, onlar artık faaliyet verebilecek durumdalar. Keldani ve Surp Giragos kiliseleri de bu yılın sonuna doğru teslim edilecekler ve cemaatlerine hizmet verecek duruma gelecekler” dedi.
‘KURŞUNLU’YU RAMAZAN PROGRAMLARIYLA HAREKETLENDİRMEK İSTİYORUZ’
Daha önce çarpık yapılaşmanın olduğu alan için Diyarbakır mimarisine uygun çalışmalar yürüttüklerini belirten Kaymakam Çiftçi, şunları söyledi:
“Şu anda yine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından peyzaj projesi tamamlandı ve ihale aşamasına geçildi. Daha önce İçkale’deki yapılar yıkıldı ve orası tamamen yeşil alana kavuşturuldu, Hz. Süleyman’ın etrafındaki işgaller kaldırıldı. Daha sonra yine şu an Millet Bahçesi olarak kullanılan alandaki işgaller kaldırıldı. Oradaki evler kamulaştırıldı ve 156 dönümlük bir alan Millet Bahçesi olarak Diyarbakır’a hizmet veriyor. Yeni yapılar zaten tamamlandı, önemli bir kısmı ve hak sahiplerine teslim etme aşamasına geldi. 506 konutluk alanda hak sahiplerine teslim noktasında bir çalışma var. Şu ana kadar 300 vatandaşımız bu konutları teslim alma noktasında sözleşmeye imza attı, diğer vatandaşların da sözleşmeyi imzalamalarını bekliyoruz. Sur’daki bu konutların da teslim süreçleri, önümüzdeki 2 ayda başlatmayı hedefliyoruz ve Sur’da ramazan ayıyla beraber kısmi bir açılma bekliyoruz. Kurşunlu Cami’nin etrafını ramazan programlarıyla hareketlendirmeyi hedefliyoruz.”
‘5 MİLYON TURİSTİ GETİRECEK PROJENİN TEMEL YERİ OLACAK’
Kaymakam Çiftçi, tarihi mekanların restorasyonu ve yeni yapıların tamamlanmasının ardından kente 5 milyon turistin gelmesini hedeflediklerini belirterek, “Tamamen yeni vizyonla Sur’un kaybetmeye başladığı cazibe merkezi olma vasfını, ticaret ve turizm merkezi olma vasfını yeniden kazandıracak şekilde hedefimiz olan Diyarbakır’a 5 milyon turisti getirecek projenin en temel yeri burası olacak. Tamamlandığında kafeleriyle sosyal donatı alanlarıyla otelleriyle Millet Bahçesi ve surlarıyla ki surlarda da sayın valimizin önderliğinde yeniden bir diriliş hareketi başladı ve surlarda restorasyon süreçleri devam ediyor. Bunlar tamamlandığında Sur, bambaşka bir vizyonla çok güçlü bir şekilde hem Diyarbakırlılara hem Türkiye’deki bütün vatandaşlara hem de tüm dünya milletlerine hizmet edecek bir hüviyete kavuşmuş olacak. Bu sene hedefimiz, Diyarbakır’da en az 2 milyon turisti ağırlamak; ama Diyarbakır 5 milyon turisti ağırlayabilecek potansiyele ve kapasiteye sahip. Sur’daki yapılanmanın tamamlanması ve yeni alanların açılmasıyla beraber 5 milyon turisti ağırlamayı hedefliyoruz. Bu, hem Diyarbakır’ın kalkınması ve gelişmesi hem de doğu- batı kaynaşmanın sağlanması noktasında çok önemlidir” diye konuştu
FOTOĞRAFLI
