Semra DEMİR / Ömer HASAR- İSTANBUL (DHA) – Türk bilim insanı, ekibiyle birlikte Kovid-19’un vücutta oluşturduğu tahribata ilişkin büyük bir keşfe imza attı. Koronavirüsün gözden beyne giden sinirlerde kalıcı hasara neden olduğuna dikkati çeken Kulak Burun Boğaz Uzmanı Prof. Dr. Yıldırım Ahmet Bayazıt, “Sinirlerin hasar görmesine bağlı olarak vücuttaki denge mekanizmaları da bozulmaya başlayacaktır. Eklem problemleri, görmede zayıflık ve kalp damar hastalıklarının oluşturduğu santral sinir sisteminde hasarlara neden olabilir” dedi.
Koronavirüs salgınıyla mücadeleye aralıksız devam eden bilim insanları, virüsün her geçen gün yeni bir olumsuz etkisini daha tespit ediyor. Son olarak Medipol Mega Üniversitesi Hastanesi Kulak Burun Boğaz Bölümünden Prof. Dr. Yıldırım Ahmet Bayazıt ve 6 kişilik ekibi, Kovid-19 tedavisi görüp iyileşen hastalarda bugüne kadar bilinmeyen kalıcı bir rahatsızlığı ortaya çıkardı.
Kovid-19 tedavisi gören bazı hastalarda ortaya çıkan “denge” şikayetleri üzerine Beyazıt, iyileşmiş yetişkin hastaların denge entegrasyonlarını objektif ölçüm verileriyle incelemeye aldı. Kovid-19 tedavi görüp yoğun bakıma girmeden iyileşen 21-44 yaş arasındaki birçok hastaya denge testleri ve bir dizi tetkik yapıldı. Muayene edilen bu kişilerin yüzde 20’sinde, gözden beyne giden sinirlerde hasar oluştuğu tespit edildi. Bunun da denge bozukluklarına yol açtığı belirlendi.
“KOVID-19’U HAFİF GEÇİRMİŞ HASTALARDA TESPİT ETTİK”
Genç yaşlarda Kovid-19’u hafif atlatan hastalarda denge problemi olup olmadığını öğrenmek için bir dizi objektif testler ve çeşitli ölçümler yaptıklarını söyleyen Prof. Dr. Yıldırım Ahmet Bayazıt, “Yaptığımız ölçümler sonucunda yüzde 20-30 aralığında hastalarda denge problemi olduğunu tespit ettik. Tespit ettiğimiz hastaların hepsi Kovid-19’u hafif geçirmiş hastalardı. Denge probleminin kalıcı ve geri dönüşümü olmadığı ortaya çıkınca bu sorunun yaşlı ve ağır geçirmiş kişilerde ki yansımasının daha ağır olacağı kanaati oluştu. Kovid-19’u geçirmiş genç hastalarda her şey normal olarak devam ederken, zaman içerisinde bunun yansımaları olacaktır. Saatli bomba tabiri tam da bu duruma uyuyor” diye konuştu.
“VÜCUTTAKİ DENGE MEKANİZMASI HASAR GÖRÜR”
Yıllar geçtikçe koronavirüse bağlı ek problemlerin devreye gireceğini belirten Bayazıt, “Vücuttaki denge mekanizmaları hasar görmeye başlayacaktır. Eklem problemleri, görmede zayıflık ve kalp damar hastalıklarının oluşturduğu santral sinir sistemindeki hasarlara neden olabilir. Denge koordinasyonunda ki telafi mekanizmaları etkileneceği için bu oluşan hasarın kendisini zaman içerisinde göstermesine neden olacaktır. 50’li yaşlardan sonra kişiler denge problemleri ile karşılaşabilirler. Bu denge problemleri, kişinin kendini boşlukta hissi, tansiyon düşme hissi, uzayda olma hissi, ayakta dururken yalpalama ve yürürken yine sağa sola düşme eğilimi şeklinde algılanabilir. Bu tarz denge problemlerinde düşme ve travma gibi riskler ortaya çıkabilir” ifadelerini kullandı.
“İLAÇLA TEDAVİ ETMEK KOLAY OLMUYOR”
Beyinin, denge mekanizmasına ait bilgilerinin koordine edilmesinde sıkıntı yaşadığını belirten Bayazıt, sözlerine şöyle devam etti:
“Genellikle göz ve kulak arasındaki bağlantılarda ve gözle boyun kasları arasındaki bağlantılarda bir koordinasyon problemi oluşuyor. Kovid-19 geçirmiş hastalar, hastalığın vermiş olduğu endişeyle denge problemi olduğunun farkına varmıyorlar. Denge sistemi tüm vücudu, baş ve boyun bölgesi ile beyini ilgilendiriyor. Bu mekanizmanın herhangi bir yerinde problem olduğu zaman önce problemin yeri tespit edilir. Sinirlerde oluşan hasarı doğrudan bir ilaçla tedavi etmek çok kolay olmuyor. Bu hastaları rehabilitasyon yöntemleri ile tedavi etmeye çalışıyoruz. Kovid-19 geçirmiş hastalara, ‘Baş dönmesi oldu mu, günlük hayatınızı etkiledi mi, yürüme ve ayakta durmanızı etkiledi mi? Tarzında sorular sorduk. Kovid-19’un vermiş olduğu kaygılarla denge problemlerini önemsememişler. Tarama yaptığımızda hatırladılar.”
“SESSİZ VE SİNSİCE İLERLEYEBİLİR”
Kovid-19 geçirdikten sonra boşlukta düşme hissi, yürürken yalpalanma veya ayakta dururken biri tarafından itilme hissi olan kişilerin gerekli birimlere başvurması gerektiğine değinen Prof. Dr. Yıldırım Ahmet Bayazıt, “Bu tarz nörolojik problemler genellikle sessiz sakin ve sinsice ilerleyebilir. Görüntüleme yöntemleriyle tespit edilemeyebilir. Bu durumları elektrofizyolojik ölçümlerle anlama şansımız var. Bunlara gecikmiş veya sessiz nörolojik problemler diyebiliriz. Bu konuda şüphesi olan vatandaşlar doktora başvurmalı ve detaylı tetkikler yaptırmalıdır” dedi.
“ARAÇTAN İNERKEN DÜŞECEK GİBİ HİSSEDİYORUM”
Kovid- 19’u atlattıktan sonra denge sorunu yaşayan Bülent Pehlivan, “2,5 ay önce Kovid-19’u atlattım. Bu süreç içerisinde halsizlik, denge bozukluğu ve boşlukta hissetme sorunları yaşadım. Adım attığımda düşecek gibi hissediyordum. Yaşadığım süreç zor bir süreçti. Yataktan kalktığımda etrafımı boş hissediyorum. Özellikle araçtan inerken düşecek miyim diye tedirginlik yaşıyorum. Denge sorunu ben de başladığı andan itibaren doktorlarımla konuştum. Sporla bu sorunu atlatmaya çalışıyorum. Ara ara denge sorunları yaşamaya devam ediyorum” diye konuştu.
“YSORUNLARIN HALSİZLİKTEN KAYNAKLANDIĞINI DÜŞÜNDÜM”
Kasım ayında koronavirüse yakalanan Mehmet Dağ ise, “Hastalığı evimde atlattım ve 17 gün sürdü. Kovid-19 sonrası ciddi bir halsizlik yaşadım. Toparlanma sürecim uzun oldu. Halsizlikten kaynaklı baş dönmesi ve dengesizlik yaşadım. Bu durumumun halsizlikten olduğunu düşündüm. Yapılan test sonrası Kovid-19 sonrası başka problemler olduğunu öğrendim. Yürüyüş ve egzersiz programı verildi” dedi.
