Behçet DALMAZ-Orhan AŞAN/VAN, (DHA)- VAN’ın Gevaş ilçesine 25 kilometre uzaklıkta bulunan Göründü Mahallesi’nde yaşayanlar, atalarından kalma bir asırlık ‘topa garane’ adı verdikleri oyunu oynayarak, kültürlerini yaşatmaya çalışıyorlar. Vatandaşlar, beyzbola benzerliği ile dikkat çeken oyunu özellikle kış mevsiminde oynayarak keyifli zaman geçirdiklerini söylüyorlar.
Beyzbola benzerliğiyle dikkat çeken ‘topa garane’, Van’ın Gevaş ilçesine bağlı Göründü Mahallesi halkı tarafından bir asırdır oynanıyor. Van ve Hakkari yöresinde ‘topa garane’ olarak bilinen oyun, 6’şar kişilik iki takım halinde oynanıyor.
Yıllardır nesilden nesile aktarılarak yaşatılan topa garane, bölge halkının en sevdiği oyunların başında geliyor. 6’şarlı iki takım tarafından bir sopa ve çorap içine yerleştirilen keçi kılıyla yapılmış topla oynanan oyun, beyzbola oyununa benziyor. Atıcı ve tutucu takım seçildikten sonra heyecan dolu mücadele, düdük sesiyle başlıyor. Oyun, rakip takımdan bir kişinin elindeki topu, atıcının vurabileceği seviyeye doğru atması ve vurucu kişinin topu uzaklaştırmasıyla devam ediyor. Atıcı ile arkadaşları hedefe doğru koşuyor. Bu sırada rakip takım oyuncuları da topu hedefe doğru koşmakta olan oyunculara vurmaya çalışıyor. Kazanılanı olmayan oyun, yöre halkı tarafından eğlence amaçlı oynanıyor.
‘AMERİKALILAR GELİP BİZİMLE MAÇ YAPARLARSA MEMNUN KALIRIZ’
Pandemi nedeniyle bu yıl mahallesinde kalan Kırıkkale Üniversitesi Ulusalar arası Ticaret ve Lojistik 3’üncü sınıf öğrencisi Ercan Tubtemir, atalarından kalma bir asırlık oyunu yaşatmaya çalıştıklarını belirterek, “Bizim köy tahmini 1930’lı yıllarda buraya yerleşmiş. O tarihten beri bizim atalarımız bu oyunu oynamaya çalışmışlar. O zamanlar kendi imkanlarıyla at kılı ve manda kılıyla birleştirerek, sertleştirerek oynuyorlardı. Günümüzde biz tenis topu ile oynuyoruz. Bu oyunun Amerikan beyzbolu ile benzerlikleri var. Ancak bizim oynadığımız oyunda kesinlikle oradan bir esinlenme yok. Bu tamamıyla atalarımızın geliştirdiği ve günümüze kadar ulaşan geleneksel bir oyun. Belki Amerikalılar bizden öğrenmiştir. Biz 6’şar kişilik iki takımla oynuyoruz. Yöremizde ‘topa garane’, bizim köyde ise ‘topa kıli’ deniliyor. Karşı takımdan biri topu havada tutarsa bu sefer atış hakkı kazanıyor. Bu oyunun kazananı yok. Buradaki amaç, eğlenmek. Bizim dedelerimiz daha önce hayvancılıkla uğraştıkları için o zaman ikindi namazından akşam namazına kadar bu oyunu oynuyorlardı. Tek amaçları bir araya gelip stres atmak ve sohbet etmek. Bu oyunun en güzel mevsimi kış aylarıdır. Mart ayının sonuna kadar oynuyoruz. Bu yıl pandemiden dolayı okula gidemedik. Bu oyunu hep oynadık. Bir nevi bu geleneğimizi de yaşatmaya çalışıyoruz. Beyzbol Amerikalılara ait, ama biz onlardan öğrenmedik. Gelip bizimle maç yaparlarsa memnun oluruz” dedi.
‘Topa garane’ oyununun çok zevkli olduğunu söyleyen Teğmen Nuyan ise, atalarından kalma kültürü yaşatmaya çalıştıklarını, bu oyunla eğlendiklerini söyledi.
FOTOĞRAFLI
