Semra DEMİR/ Hüseyin ÇAKMAK- İSTANBUL (DHA) – Zeytinburnu’ndaki kazı çalışmalarında Osmanlı’nın son döneminde inşa edilen ve askeri hastane olarak kullanılan tarihi binanın otoparkının altında ‘sandık tipi mezar’, ‘lahit mezar’, ‘bir yapının temeli ve değerli eşyalar’ bulundu. Yapılan kazı çalışmalarında lahitin içinde M.S. 5’inci yüzyıla tarihlendiği tahmin edilen 1 kadın 1 erkek iskeleti birlikte bulundu.
25 yıl boyunca Zeytinburnu Belediye Başkanlığı binası olarak da hizmet veren binanın restorasyonu 2019 yılında başlamıştı. Zeytinburnu Belediyesi tarafından devam eden bin 700 yıllık mozaiklerin restorasyon ve konservasyon çalışmaları sırasında İstanbul’da ilk kez görülen ‘sandık tipi mezar, lahit mezar, bir yapının temeli ve değerli eşyalara’ ulaşıldı.
“ÇOK KATMANLI BİR SERGİ ALANI ORTAYA ÇIKACAK”
Kazı çalışmaları hakkında bilgi veren Zeytinburnu Belediye Başkanı Ömer Arısoy, “Binanın dışında keşfettiğimiz mozaiği restore etmek için çalışmaları başlattıktan sonra buluntuların izini takip ederek bir lahit bulduk. İçinde iki bireye ait kalıntılar var. Bu kalıntıların incelemeleri en kısa zamanda yapılmaya başlanacak. Detaylı bir bilgiye sahip değiliz ama 20-30 diğerinin ise 40-50 yaşlarında erkek ve kadın olduğu arkeoloji uzmanlarınca belirlendi. Aynı kazı alanında bir mezar odası diyebileceğimiz mermerle çevrili bir oda bulundu. Burada da bir bireye ait kalıntılar bulundu. Ayrıca bazı mimarı unsurlar keşfettik. Kazı henüz bitmedi. Kazının el verdiği ölçüde en kısa zamanda burayı bir müzeye dönüştürmek istiyoruz. Müze için belirli bir tarih veremiyoruz. Yeni buluntular ortaya çıktıkça sizlerle paylaşacağız. Çok katmanlı bir sergi alanı ortaya çıkacak gibi görünüyor. İstanbul yeni bir bulguyla karşı karşıya. Bu olay beni çok heyecanlandırdı. Bu gelişmelerin Zeytinburnu’na büyük bir değer katacağını düşünüyorum. Kazdıkça çok kıymetli unsurlar çıkıyor” dedi.
“4. YÜZYILDAN 11. YÜZYILA KADAR BİR YAŞAM SÜRMÜŞ”
Binanın güçlendirilmesi için başlatılan çalışmalar sonucunda bir tarihi keşfettiklerini söyleyen İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürü Rahmi Asal ise çalışmalarla ilgili şu bilgileri verdi:
“Bu çalışmalar esnasında bir mozaik parçasına ulaşılmasıyla birlikte belediye konuyu müdürlüğümüze iletti. Daha önce bulunan mozaiklerin restorasyonu yapıldı. Şu an büyük bir bölümü sergilenmekte. Çalışmalarımızı tam sonuçlandıracağımız aşamada bizi çok önemli bir keşif heyecanlandırdı. Bir mermer lahit gömüye rastladık. Bu lahitin üzerinde herhangi bir yazı ve betim tespit edemedik. Ancak kapağı açtığımızda içinde iki iskelet vardı. Biri kadın biri erkekti. İkisinin de dişlerinde hastalık tespit edildi. Erkek bireyin kaburgasının yaşadığı dönemde kırıldığı ve tekrar kaynadığı tespit edildi. Erkek bireyin eklem romatizmasıyla ilgili bir hastalığının olduğu tespit edildi. M.S 5. yüzyıla ait olduğunu söyleyebiliriz. Bir de sandık mezar tespit ettik. Arkadaşlarımız çalışmalarına devam ediyor. Mezarda bir bireye ait iskelet tespit edildi. Bur mezarda da veri oluşturmamıza sağlayacak buluntu elde edilemedi. Bu mezarda en erken 5. yüzyıla ait olduğu düşünüyoruz. Alanda M.S 4. yüzyıla ait sikke ve Orta Bizans Dönemine ait sikke tespit edildi. Bu alanda 4. yüzyıldan 11. yüzyıla kadarki dönemde bir yaşam sürmüş. Çalışmalarımız sonucunda sizlere daha net bilgiler vereceğiz.”
BİNANIN TARİHİ
İstanbul’da 18. yüzyılda Zeytinburnu Askeri Hastanesi olarak inşa edilen tarihi bina, daha sonra subay çocukları için yurt, askerlik şubesi, tanzim satış yeri olarak hizmet verdi, ardından ise 25 yıl boyunca Zeytinburnu Belediyesi başkanlık binası olarak kullanıldı.
Belediyenin yeni bir binaya taşınmasının ardından bu alanda restorasyon süreci başladı ve M.S. 5. yüzyıl olduğu düşünülen Roma dönemi mozaiği bulundu. Mozaik, Kazlıçeşme Sanat adıyla hizmet vermeye başlayan binada camdan bir koruma altına alınarak sergilenmeye başlandı. Binanın bahçesinde devam eden yeni mozaik arayışları ise olumlu sonuçlandı. İstanbul Arkeoloji Müzelere Müdürlüğü denetiminde bu alanda deneme kazıları yapıldı.
2019 Haziran ayında deneme kazısında yeni mozaikler bulundu. İstanbul II Numaralı Yenileme Alanları Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararları neticesinde kazı işlemi tamamlandı. Şimdi ise alanda restorasyon ve konservasyon çalışmaları başladı.
