1- (Havadan görüntülerle) GAZİOSMANPAŞA’DA ÇATI UÇTU; MAHALLELİ DEPREM SANDI
Gülseli KENARLI – Harun UYANIK – Serdar ALTINTEPE / İSTANBUL (DHA) Gaziosmanpaşa Karadeniz Mahallesi’nde dün akşam saatlerinde etkili olan fırtınada binanın çatısının tamamı uçtu. Uçan çatı çevre binalara, yolda park halindeki araçlara da zarar verdi. Binalardaki hasar havadan da görüntülendi.
Dün akşam İstanbul’da şiddetli fırtına etkili oldu. Fırtına nedeniyle birçok yerde evlerin çatısı uçtu. Çatı uçan evlerden biri de Gaziosmanpaşa Karadeniz Mahallesi’ndeydi. Uçan çatı, sokağa düştü, çevre binaların klima motorlarına, camlarına, karşısındaki binanın çatısına hasar verdi. Hasar alan araçların üzeri kapatıldı. Gece enkaz kaldırılma çalışmaları ise tamamlandı. Gündüz sokakta sadece toz kaldı. Çatısı uçan bina sakinleri ise sabah saatlerinde çatının son halini kontrol etti. Sokakta yaşayanlar ise çok korktuklarını ve deprem olduğunu zannettiklerini belirtti.
“DEPREM OLUYOR ZANNETTİM”
Mahalle sakini Burak Ak, “Akşam yatıyordum, sese uyandım, deprem oluyor zannettim. Balkona çıktım. Yerde sac levhalar ve taşlar dağ yüksekliğinde, ikici kat seviyesine kadar birikmişti. İki araba büyük hasar aldı, taşlar iki arabaya hasar verdi. Ondan sonra burası ana baba günü gibiydi, çok korktuk. Belediye ekipleri geldi, dozer geldi, temizlediler. Ama kıyamet gibi olmuştu açıkçası.” dedi.
Süheyla Akbulut ise, “Akşam herkes evinde oturuyordu, baktık bir fırtına, bir uğultu, acayip bir uğultu ve korkuydu. Çıktık dışarı. Baktık bütün çatılar gelmiş uçmuş, bizim çatıya zarar vermiş, klima motorlarını hep götürdü. Baya bir hasar oldu, arabaları götürdü. Ben bu yaşıma kadar ilk kez böyle korktum. Ben apartmanlar mı yıkılıyor, deprem mi oluyor dedim. Çok feci korktuk ama Allah’a şükür can kaybı olmadı. Hasarla atlattık” diye konuştu.
Görüntü Dökümü:
——————-
– Havadan görüntüler
– Çatısı uçan binanın görüntüsü
– Diğer binaların görüntüsü
– Araçların görüntüsü
– Sokaktan görüntüler
– Röportajlar
– Detaylar
=====================
2- ZEYTİNBURNU’NDA ŞİDDETLİ RÜZGAR ÇATIYI BÖYLE UÇURDU
Burçak BOZKUŞ – Feridun AÇIKGÖZ / İSTANBUL (DHA) – ZEYTİNBURNU’nda şiddetli lodos nedeniyle beş katlı binanın çatısı uçtu. Sokağa çıkma kısıtlaması nedeniyle boş olan caddede park halindeki araçların üzerine düşen çatı dört otomobili kullanılamaz hale getirdi. O anlar ise bir iş yerinin güvenlik kamerası tarafından saniye saniye kaydedildi.
Dün akşam saat 22.30 sıralarında Zeytinburnu Veliefendi Mahallesinde, şiddetli lodos nedeniyle beş katlı binanın çatısı yerinden koparak caddeye uçtu. Park halindeki araçların üzerine düşen çatı dört otomobili kullanılamaz hale getirdi. Büyük bir gürültü ile yerinden koparak caddeye uçan çatıyı gören vatandaşlar itfaiyeye haber verdi. O sırada caddeden geçen vatandaşlar ise açık dükkanlara sığındı. Çatının uçma anı ise bir iş yerinin güvenlik kamerası tarafından kaydedildi.
“BÜYÜK BİR GÜRÜLTÜ KOPTU, İYİ Kİ O AN İNSAN YOKTU”
Çatı uçması sonucu aracı hasar gören mahalle sakinlerinden Ayhan Sarıçay, “Akşam oturuyorduk evde. Çay içiyorduk. Birden bir gürültü koptu. Sözde yeni yaptırmışlar çatıyı. Bütün arabaların üstüne indi. Burada 2 araba pert oldu. Benim arabama da geldi. Hasarlandı. Dua ediyorum Allah’tan burada dolu bir minibüs geçmiyordu. İçindeki insanlar ölebilirdi. Demirler arabamın üzerine düştü. Camlar, çamurluklar kullanılmaz halde. Olsun, o hiç sorun değil. Cana geleceğine mala gelsin. Hepimize geçmiş olsun” dedi.
Görüntü Dökümü
———————–
-Güvenlik kamerası görüntüleri
-Apartmandan detaylar
-Mahalle sakinleri ile röportajlar
-Genel ve detay
========================
3- SULTANGAZİ’DE ÇATILAR UÇTU; BİLANÇO SABAH ORTAYA ÇIKTI
Haber-Kamera: Elif YAVUZ – Buğra BENLİOĞLU / İSTANBUL, (DHA) – İSTANBUL’da şiddetli fırtına nedeniyle pek çok ilçede apartmanların çatıları yol ve araçların üzerine düştü. Sultangazi’de binadan uçan çatı, karşısındaki binaya çarptı. Binanın dış cephesi zarar gördü. Sultangazi Belediyesi ekipleri tarafından yola savrulan çatı enkazı sabah saatlerinde kaldırılırken, hasar sabah ortaya çıktı.
İstanbul’da dün akşam saatlerinde etkili olan fırtına sebebiyle Kağıthane, Esenler, Küçükçekmece, Sultangazi, Gaziosmanpaşa, Zeytinburnu, Sarıyer, Beşiktaş, Bağcılar’da apartmanların çatıları yol ve araçların üzerine düşerken, hasar meydana geldi. Sultangazi Zübeyde Hanım Mahallesi’nde apartmanın çatısı şiddetli fırtına nedeniyle uçtu. Uçan çatı karşı binaya çarptı, çarpmanın etkisiyle binanın dış cephesinde hasar oluştu. Dış cephesi hasar gören binada oturan Şenol Yılmaz, “Eşim ve kızım evdeydi. Geç saatte haber aldım ama bu kadar beklemiyordum. Çok şiddetli bir rüzgar vardı. Açık alan olduğu için her zaman rüzgar oluyor ama ilk defa böyle şiddetli bir rüzgarla karşılaştım. 40 yıldır buradayım böyle bir şey görmedim” dedi.
Görüntü dökümü:
———————–
-Çatı enkazının kaldırılması
-Çatının uçtuğu binadan görüntüler
-Hasar meydana gelen bina
-Vatandaş röportajı
-Genel ve detaylar
=========================
4- (Özel) ÜMRANİYE’DE OTOMOBİL SÜRÜCÜSÜ DARP EDİLDİ; O ANLAR KAMERADA
* Motosiklet sürücüsü sinyal vermediğini iddia ettiği otomobil sürücüsünü tekme tokat dövdü.
Erol DEĞİRMENCİ / İSTANBUL, (DHA) ÜMRANİYE’de, motosiklet sürücüsü sinyal vermediğini iddia ettiği otomobil sürücüsünü darp etti. Araya girmek isteyenlere, motosiklet sürücüsünün arkadaşı “Bırak akıllansın diyerek” engel olmaya çalışırken, yaşananlar kask kamerasına yansıdı.
Olay, 5 Şubat Cuma günü akşam saatlerinde Ümraniye Dudullu’da meydana geldi. Edinilen bilgiye göre, 3 motosiklet sürücüsünden biri, seyir halindeyken yanından geçen aracın kendisine çarpması üzerine yere düştü. Kazadan yara almadan kurtulmayı başaran motosiklet sürücüsü, araç şoförünün sinyal vermediğini iddia ederek tartışmaya başladı. Tartışma kısa sürede kavgaya dönüştü. Öfkeli motosiklet sürücüsü, otomobilin sürücüsünü darp etmeye başladı, yumruklar savurup, küfürler etti. Arkadaşının darp edildiğini görüp, araya girmek isteyen bir kişiye ise motosiklet sürücüsünün arkadaşı “Bırak akıllansın” diyerek engel oldu. Yaşanan kaza ve darp anları, motosiklet sürücülerinden birinin kask kamerasına yansıdı.
Görüntü dökümü:
———————
-Kaza anı
-Motosiklet sürücüsü ile otomobil sürücüsünün sözlü tartışması
-Darp anları
-“Bırak akıllansın” diyerek ayırmaya çalışanlara engel olan motosiklet sürücüsü
-Genel ve detaylar
=====================
5- (ÖZEL) ESENYURT’TA BAHÇE KAPISINI ÇALAN HIRSIZLAR KAMERADA
Erol DEĞİRMENCİ / İSTANBUL, (DHA) ESENYURT’ta, bir hırsızın 3 katlı apartmanın demir bahçe kapısını çalma anları güvenlik kamerasına yansıdı. Apartman sakinlerinden Yusuf Çiçek, yaşadıkları mahallede daha önce de benzer hırsızlık olaylarının yaşandığını söyledi. Olay, 28 Ocak Perşembe günü Esenyurt Akçaburgaz Mahallesi’nde meydana geldi. Edinilen bilgiye göre, 3 katlı bir apartmanın bahçesine gelen hırsız, demir bahçe kapısını yerinden söküp, kaçtı. Sabah saatlerinde, kapının yerinde olmadığını gören apartman sakinleri durumu polis ekiplerine bildirdi. Olay yerine gelen polis ekipleri, hırsızı yakalamak için çalışmalara başladı.
HIRSIZLIK ANLARI GÜVENLİK KAMERASINDA
Yaşanan hırsızlık anları ise apartmanın güvenlik kamerası tarafından saniye saniye kaydedildi. Hırsızın demir bahçe kapısını sökmesi ve daha sonra kapıyı da alarak kaçtığı anlar kameraya yansıdı.
“ONLARIN DA BİR SÜRÜ KAPILARI ÇALINIYOR”
Mahallede kapıların çalındığını iddia eden apartman sakinlerinden Yusuf Çiçek, “Gece saat 03.30’da zincirleri kesmişler. Tam kısa kontak yapacağı zaman benim çocuk balkondan görüyor. Onu durdurduk. 15 gün sonra da gördüğün gibi arkadaş geliyor, bu kapıları yerinden çıkarıyor. Buradan çekip gidiyor. Tam gece olduğu için belli değil. Şahsın yüzü belli değil. Yukarıda arkadaşlar da var. Onların da bir sürü kapıları çalınıyor” dedi.
Görüntü dökümü:
———————
(Güvenlik Kamerası)
-Hırsızın kapıyı söktüğü anlar
-Hırsızın kapıyı söküp uzaklaşması
(Aktüel görüntüler)
-Çalınan kapının bulunduğu yer
-Yusuf Çiçek ile röp
-Genel ve detay
=====================
6-BAYRAMPAŞA’DA SANAYİ SİTESİNDE YANGIN
Murat SOLAK – Cemal YURTTAŞ/İSTANBUL,(DHA)
Bayrampaşa’da bir sanayi sitesinde 4 katlı binanın plastik ham madde dolu olduğu öğrenilen bodrum katında henüz bilinmeyen nedenle yangın çıktı. Dumanlar kısa sürede tüm binayı kapladı. Olay yerine gelen itfaiye ekipleri yangına müdahale etti. Yangında ölen ya da yaralanan olmadı.
Muratpaşa Mahallesi Öz Dericiler Sanayi Sitesi F Blok’ta saat 09.30 sıralarında yangın çıktı. İddiaya göre 4 katlı iş yerinin plastik ham madde deposu olarak kullanılan bodrum katında henüz bilinmeyen nedenle yangın çıktı. Dumanlar kısa sürede önce bodrum katı daha sonra tüm binayı kapladı. Haber verilmesi üzerine olay yerine itfaiye, sağlık ve polis ekipleri çağrıldı. Olay yerine gelen itfaiye ekipleri yanan yere köpüklü suyla müdahale etti. Yaklaşık yarım saat süren çalışmanın ardından yangın kontrol altına alındı. Yangın nedeniyle iş yerinde hasar meydana gelirken, yangında ölen ya da yaralanan olmadı. Polis ekiplerinin yangınla ilgili soruşturması sürüyor.
“BURASI HEP YANIYOR”
Görgü tanığı Taner Yağantekin, “Plastik ham madde üzerine bir iş yeri burası. Daha önce de yangın çıktı burada. Buraya bir önlem bulamıyorlar. İtfaiye çabuk geldi. Sönme şansı yoktu, çabuk söndürdüler. Yaralı yok şu anda. Burası hep yanıyor” dedi.
Görüntü dökümü:
———————-
-Yanan bodrum katından görüntü
-İtfaiye ekiplerinin çalışmaları
-Görgü tanığı röp
-Genel ve detaylar
=====================
7- ZEYTİNBURNU’NDA KARAYA OTURAN GEMİ; FIRTINA NEDENİYLE SOL TARAFI SUYA GÖMÜLDÜ
Murat SOLAK – Cemal YURTTAŞ / İSTANBUL, (DHA) – ZEYTİNBURNU’nda sürüklenerek karaya oturan 108 metrelik Comoros bayraklı STREAMLINE isimli geminin sol kısmı dün akşam etkili olan kuvvetli fırtına nedeniyle yan yatarak sular içinde kaldı.
Marmara Denizi’nde şiddetli fırtınanın etkisiyle geçtiğimiz hafta, Zeytinburnu, Ahırkapı’da Morini Limanına kayıtlı ve Comoros Bayraklı “STREAMLINE” isimli kargo gemisi karaya sürüklenmişti. Sancak tarafından karaya oturduğu belirtilen gemi için, olay yerine Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü’ne ait 3 kurtarma römorkörü, Sahil Güvenlik Komutanlığı’na ait 2 bot ile tahlisiye (can kurtarma) ve çevre ekibi sevk edilmiş ve varagele sistemiyle Azerbaycanlı 53 yaşındaki Kaptan İlham Hüseyinov ve yağcı 23 yaşındaki Nurlan Glinjov’u kurtarılmıştı. Geminin sol kısmı dün akşam etkili olan kuvvetli fırtına nedeniyle yan yatarak sular içinde kaldı. Geminin karadan yaklaşık 1 metre denize doğru çekildiği görüldü.
Görüntü dökümü:
——————–
-Karaya oturan gemiden görüntü
-Genel ve detaylar
======================
8- ÜMRANİYE’DE FABRİKADAKİ YANGIN SÖNDÜRÜLDÜ
Haber-Kamera: Cengiz ÇOBAN-İsa ALMAÇAYIR/İSTANBUL,(DHA)
Ümraniye’de mobilya ve çeşitli ev aletleri üretilen fabrikada çıkan yangın, itfaiye ekiplerinin yaklaşık 8 saatlik müdahalesiyle kontrol altına alındı. Yangın gece saatlerinde tamamen söndürülürken itfaiye ekiplerinin binada çalışmaları devam ediyor. Öte yandan çalışanlar zarar görmeyen eşya ve dosyaları fabrikadan çıkarıyor.
Yangın dün saat 15.00 sıralarında Dudullu Organize Sanayi Bölgesi’nde bulunan mobilya ve çeşitli ev aletleri üretilen 5 katlı fabrikanın üst katında henüz belirlenemeyen nedenle yangın çıktı. Yangını fark eden vatandaşlar durumu hemen itfaiye ekiplerine bildirdi. İtfaiye ekipleri yangına 40 araçla müdahale etti. Yanan bina içinde çok sayıda plastik malzeme, sünger ve tiner olduğu kaydedildi. İtfaiye ekiplerinin yaklaşık 8 saatlik çalışması sonucu yangın kontrol altına alındı.
İTFAİYE EKİPLERİNİN ÇALIŞMASI DEVAM EDİYOR
Yangında ölen yada yaralanan olmazken büyük çapta hasar meydana geldi. Yangın tamamen söndürülürken, itfaiye ekiplerinin çalışmalarını devam ettiği görüldü. Polis ekipleri de yanan fabrika girişinde beklerken, bazı çalışanların zarar görmeyen eşya ve dosyaları fabrikadan çıkardığı görüldü. Bir fabrika çalışanı “Hemen hemen bütün malzemeler zarar görmüş, yanmayan yok gibi. Zararla ilgili yapılan çalışma ile ilgili bilgim yok” diye konuştu.
Görüntü dökümü
———————
-Yanan fabrikadan görüntü
-İtfaiye ekiplerinin çalışması
-Polis ekiplerinden görüntü
-Çalışanlardan görüntü
-Temizlik yapması
-Zarar görmeyen eşya ve dosyaların fabrikadan çıkarılması
-Bir çalışan ile röp
-Genel ve detay görüntüler
==================
9- AVCILAR’DA BALKON ÇÖKTÜ, BİNA TAHLİYE EDİLDİ
İhsan DÖRTKARDEŞ/İSTANBUL, (DHA)- AVCILAR’daki Ambarlı Mahallesi’nde bulunan 4 katlı bir binanın balkonu büyük gürültü ile çöktü,binada oturanlar tahliye edildi. İlçede geçen Ekim ayından bu yana 3 ayrı binanın balkonları kendiliğinden çökmüş oldu.
Ambarlı Mahallesi’ndeki son olay 7 Şubat pazar günü Martı Sokak’ta saat 06.30 sıralarında 4 katlı binada meydana geldi. Yaklaşık 40 yıl önce yapılan, alt tarafında 3 dükkan bulunan 9 daireli binanın 3’üncü katındaki balkonlardan biri kendiliğinden büyük gürültü ile çöktü. Şans eseri ölen veya yaralanan kimsenin olmadığı olay üzerine Avcılar Belediyesi’ne haber verildi. Gelen ekipler, binada bulunanları tahliye ederek, etrafına güvenlik bariyeri yerleştirdi. Binada oturan aileler yakınlarının yanına giderek yerleşirken, gidecek yerleri bulunmayan ‘Sude’ ailesinin 5 ferdi, Avcılar Kaymakamlığı tarafından ilçedeki bir otele geçici olarak yerleştirildi.
BİNA SAKİNLERİ ANLAŞAMAMIŞ
Bu binada iş yeri bulunan Hüseyin Karatay, “Burası, 40 yıllık bina. Belediye gelip girişi yasakladı. Herkes gibi kentsel dönüşüm istiyoruz. Bina şu anda boş, oturum izni yok. Yaşanmıyor. Bugün balkon çöktü, yarın bina çökebilir. Allah’tan yaralımız yok. Bina sakinleri anlaşamadığı için kentsel dönüşüme gidilememişti” dedi.
DAHA ÖNCE ÇÖKEN BİNALAR
Avcılar’da 11 Ekim 2020’de Gümüşpala Mahallesi Çobansuyu Sokak’taki 5 katlı binanın balkonu çökmüş, iki araçta hasar meydana gelmişti. 15 Aralık 2020’de de Merkez Mahallesi Demir Sokak’ta bulunan kentsel dönüşüm sürecine giren ancak, o tarihte henüz boşaltılmayan 5 katlı binanın üstten iki balkonu demirleri sökülürken gürültü ile çökmüş, 2 işçi ağır yaralanmıştı. Mühürlenen bu bina geçen ay yıktırılmıştı.
Görüntü Dökümü:
—————
-Balkonu çöken binanın dış görüntüsü
-Çöken balkonun görüntüsü
-Balkon enkazı
-Bina çevresindeki bariyerler
-Hüseyin Karatay ile röportaj
-Önceki çökme olayları ARŞİV görüntüsü
-Genel ve detay görüntüler
========================
10- İSTANBUL’DA TOPLU ULAŞIM ARAÇLARINA DENETİM – 2
Haber-Kamera: Ali Kerem BENGİ – Hasan YILDIRIM – Özgür EREN / İSTANBUL (DHA) – İSTANBUL’da koronavirüs tedbirleri kapsamında toplu ulaşım araçları ve yolculara yönelik denetim yapıldı.
Koronavirüs tedbirleri kapsamında polis ekipleri, İstanbul’da kurdukları noktalarda toplu ulaşım araçlarına yönelik denetim yaptı. Denetimlerde, sürücü ve yolcuların kurallara uyup, uymadıkları kontrol edildi.
Denetimlerden noktalarından biri de Maltepe D-100 Karayolu oldu. Kadıköy istikametinde giden toplu taşıma araçlarını tek tek durduran trafik polisleri kontrol yaptı. Araçlarda yolculuk eden vatandaşlara ve sürücülerin sosyal mesafe kurallarına uyup uymadığı, maske takıp takmadıkları konularında uyarılarda bulunuldu. Denetimlerin İstanbul genelinde gün içerisinde süreceği öğrenildi.
BEŞİKTAŞ’TA DENETİM
Beşiktaş Barbaros Bulvarı üzerinde de denetim yapıldı. Ekipler, toplu ulaşım araçlarını durdurarak denetledi. Denetimlerde sürücülerin Genel Bilgi Toplama (GBT) sorgulaması ile araçların ruhsat ve sigorta durumları kontrol edildi.
Görüntü Dökümü
——————-
MALTEPE
-Maltepe Denetim noktası
-Trafik polisleri toplu taşıma araçlarını durdurması
-Araçlarda dezenfekte olup olmadığını kontrol edilmesi
-Yolcularda maske olup olmadığı kontrolü
-Genel ve detaylar
BEŞİKTAŞ
-Denetimlerden görüntü
-Beşiktaş Barbaros Bulvarı üzerinde denetim yapılması
-Evrakların kontrol edilmesi
-Genel ve detaylar
====================
11- 400 MİLYAR DOLARLIK SAHTE İLAÇ PAZARINA TÜRK KİMYAGERİN KEŞFİ ‘DUR’ DİYECEK
Özlem YURTÇU KARABULUT – Hüseyin ÇAKMAK / İSTANBUL, (DHA)- DÜNYADA ilk kez kızıl ötesi ışıkla 20 saniye içinde sahte ilaç tespiti yapabilen sistemi geliştiren ve tersine beyin göçü ile ABD’den Türkiye’ye dönen Kimyager Dr. Derya Cebeci, bu yıl içinde kullanıma girecek yapay zeka destekli ve bulut tabanlı sistem sayesinde, dünyada yılda 400 milyar doları bulan hacmi ile narkotik suçlarla yarışan sahte ilaç pazarına darbe vuracak.
Cebeci’nin geliştirdiği teknoloji 20 saniye içinde “barkod okurö gibi ilaçların içeriğini okuyabiliyor. Sahte kanser ilaçları, antifiriz içeren sahte öksürük şurupları, kalp ilacı karıştırılan zayıflama çayları gibi denetimsiz ürünler nedeniyle dünyada her yıl 1 milyon kişinin hayatını kaybettiğine işaret eden Dr. Cebeci, tüm bunların yanı sıra Kovid aşıları ve ilaçlarının denetiminde de bu teknolojinin kullanılabileceğini vurguladı.
Hacettepe Üniversitesi Kimya Bölümü’nden mezun olduktan sonra ihtisas yapmak üzere Amerika’ya giden ve Amerika Gıda ve İlaç Dairesi FDA’da doktora sonrası araştırmacı olarak çalışırken sahte ilaç, gıda takviyesi veya kozmetik ürünlerin tespitine yönelik projeler geliştirmeye başladı. Dr. Derya Cebeci, tersine beyin göçü ile tam 17 yıl sonra ülkesine geri döndü. Şimdi, dünyada ilk kez onun geliştirdiği bulut tabanlı sahte ilaç analiz sistemini, İstanbul Teknokent’te TÜBİTAK ve KOSGEB desteğiyle kurduğu kendi biyoteknoloji firması Portmera’da hayata geçirecek. Bu yıl içinde ürünün sahada kullanılmaya başlanacağını söyleyen Dr. Cebeci, bu sistemle dünyada 400 milyar doları bulan sahte ilaç pazarına büyük bir darbe vurulabileceğini düşünüyor. Dr. Cebeci’nin laboratuvar ve uzman personel gerektirmeden yakın kızıl ötesi ışık ile sahada 20 saniyede analiz yapabilen sistemi, Türkiye’de Sağlık Bakanlığı ve Emniyet’in yanı sıra dünyada da İnterpol, Avrupa İlaç Ajansı EMA, FDA ile çeşitli uluslararası gümrük firmaları tarafından kullanılacak.
SAHTE İLAÇ PAZARI YASAL İLAÇTAN İKİ KAT DAHA HIZLI BÜYÜYOR
Sahte ilaç ve gıda pazarının yıllık 400 milyar dolarlık bir pazar ile narkotikle yarıştığına dikkat çeken Dr. Cebeci, şunları söyledi: “Sahte ilaç pazarı, yasal ilaç pazarından iki kat daha hızlı büyüyerek devam ediyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün tahminlerine göre dünyadaki ilaç pazarının yüzde 10-15’i sahte ilaç piyasasının elinde. Her yıl 1 milyondan fazla kişi sahte ilaçlar nedeniyle ölüyor. 2019 yılında AB’deki ilaç şirketleri 27 milyar Euro’yu sahte ilaç pazarına kaptırdı. Bu alanda, özellikle sahada, pratik bir şekilde sahte ilaçların taramasını yapabilecek teknolojiler yok. Olanlar çok kısıtlı ve pahalı. FDA’deki çalışmalarım sırasında bu pazarı fark ettim ve bu alandaki araştırmalarıma başladım. Türkiye’ye döndükten sonra da TÜBİTAK ve KOSGEB desteklerini kullanarak bu projeyi başlatmaya karar verdim. Yaklaşık 10 yıldır sahte ve standart altı ilaçların sahada hızlı şekilde, tahribatsız tespiti üzerine çalışıyorum. Dünyada ilk olarak biz başladık bu çalışmaları yapmaya. Pazarda buna benzer bir ürün yoktu. Şu anda Yale Üniversitesi’nden bizimki gibi başka bir startup firması, Afrika pazarına girdi. Biz de bu yıl içerisinde hem küresel hem de ulusal pazara girmiş olacağız” dedi.
“KIZIL ÖTESİ IŞIKLA İLACIN PARMAK İZİNİ ÇIKARIYORUZ”
“Geliştirdiğimiz teknoloji ile 20 saniye içerisinde bir ilacın etken maddesinin ne olduğunu tespit edebiliyoruz. Bunu da hiçbir kimyasal kullanmadan, herhangi bir kimyasal atık üretmeden, herhangi bir sarfiyat maliyeti olmadan yapıyoruz” diyen Dr. Cebeci, ışığın madde ile etkileşimini kullanarak sistemin çalıştığını söyledi. Dr. Cebeci, sistemi şu şekilde anlattı: “Işığı, bir kimyasal tarama, kimyasal araştırma aracı olarak kullanarak, maddelerden molekül seviyesinde veri alıyoruz. Daha sonra aldığımız bu kimyasal verileri, yani maddelerin ya da ilaçların parmak izlerini, ileri analiz yapay zeka yöntemleriyle geliştirip istediğimiz verileri o datalardan çekiyoruz. Bulut ve güncel kimya teknolojilerini bir araya getirerek limitsiz, çok verimli, çok etkin bulut tabanlı sahte ilaç denetleme sistemi geliştirdik. Sistemimizi alıp sahaya inip kimyasal analizi, herhangi başka bir kimyasala ihtiyaç duymadan, örneğe de zarar vermeden, yerinde, saniyeler içerisinde yapabiliyoruz. Prototipimiz hazır. Sistemi ticari bir ürün haline getirmek ve son ar-ge çalışmalarını yapmak için şu anda TÜBİTAK ve bir Avrupa Birliği projesi üzerinde çalışıyoruz. Hazır hale geldikten sonra kendi Sağlık Bakanlığımız (Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu TİTCK) ve başta Nijerya olmak üzere dünya pazarına açılacağız. EMA, FDA, Dünya Sağlık Örgütü gibi kurularla çalışacağız.”
DÜNYADA CİNSEL GÜCÜ ARTIRICI İLAÇLAR, TÜRKİYE’DE GIDA TAKVİYELERİ
Pandemi nedeniyle sahte Kovid ilacı veya aşılarının da gündeme geldiğine işaret eden Dr. Derya Cebeci, bu teknolojinin sahte Kovid ilacı ya da aşısının tespitinde de kullanılabileceğini belirtti. Dr. Cebeci, şu bilgileri verdi: “Bugün dünyada sahteciliği en çok yapılan ilaç, cinsel gücü artırıcı sildenafil adlı etken madde. Sahte ilacın en büyük problem olduğu bölgeler, Afrika, Güney Asya, Latin Amerika ve buralarda eczanelerde dahi ilaç denetim ihtiyacı var çünkü sahte ilaç satılabiliyor. Türkiye’de eczanelerde satılan ilaç ve ürünler oldukça güvenilir. Çünkü Sağlık Bakanlığımızın İlaç Takip Sistemi (İTS) ile bunlar sürekli sıkı bir denetim altında tutuluyor. Biz o konuda şanslı birlikteyiz. Ama bizde de gıda takviyeleri ve kozmetik ürünlerde sorunlarımız var. Amerika gibi gelişmiş ülkelerde ise cinsel gücü artırıcı ilaçlar ya da antidepresanların sahtesi çok yapılıyor. Yine Afrika’da başlarda Kovid tedavisinde de kullanılan hidroksiklorokin yani sıtma ilacı en büyük problem. Sıtma zaten Afrika’nın en büyük sorunu. Dünyada her yıl yaklaşık 300 milyon sıtma vakası görülüyor. DSÖ verilerine göre bunun yüzde 90’ı Afrika’da.”
KOVİD SALGINI, SAHTE SITMA İLACINI GELİŞMİŞ ÜLKELERE DE TAŞIDI
Bugüne kadar tüm dünyada görülen Kovid vaka sayısının dahi 100 milyon civarında olduğunu vurgulayan ve sıtma ile karşılaştırıldığında manzaranın ne kadar korkunç olduğunun daha iyi anlaşılacağını söyleyen Dr. Cebeci, “Afrika bölgesindeki sıtma ilaçlarının ise üçte biri sahte. Bazı bölgelerde bu, yüzde 90’ların üzerine çıkıyor. Ayrıca Kovid salgını hidrosksiklorokin sahteciliğinin Amerika ve Avrupa gibi gelişmiş ülkelere de taşıdı. Mesela Mart 2020’de Amerika’da Baltimore gümrüğünde 2 bin 500’e yakın tablet ele geçirildiö dedi. Yine Amerika’da hgeçtiğimiz yıllarda etken maddesi içermeyen sahte kanser ilaçlarının da yakalandığına işaret eden Dr. Cebeci, “Avrupa’da (kolesterol tedavisinde kullanılan ) atorvastatin, (pıhtılaşmayı engelleyici) klopidogrel gibi kalp damar ilaçlarının sahteciliği daha sık görülüyor. Sahte ilaç veya gıdada en büyük sağlık bedelini tabii ki az gelişmiş bölgeler ödüyor. Afrika, Latin Amerika, Güney Asya ülkelerinde antibiyotikler, ağrı kesicilerin bile sahteciliği yapılıyor” diye konuştu.
ANTİFİRİZLİ ÖKSÜRÜK ŞURUBU, MELAMİNLİ MAMA, TEBEŞİRLİ TAKVİYELER
Sahte ilaçlarda, “etken madde kullanılmamasınınö aslında belki de en masum sahtecilik olduğunun altını çizen Dr. Cebeci, şu uyarılarla sözlerini noktaladı: “Çünkü öyle sahtecilikler var ki, örneğin öksürük şuruplarında antifiriz kullanıldı ve bu birçok çocuğun ölümüne sebep oldu. 2008 yılında Çin’de bebek mamasına karıştırılan melamin nedeniyle çocuklar öldü. Daha sonra gıdalarına karıştırılan melamin nedeniyle, Amerika’da da birçok hayvan telef oldu. Mesela tebeşir tozu, kimse bunu yemek istemez. Ama ilaç veya gıda takviyelerine karıştırılabiliyor. Gıda takviyelerinde yaşanan en büyük sorun ise ilaç etken maddeleri içermeleri. Özellikle takviyeler ve bitki çaylarında ölümcül tehlikesi olan sibutramin maddesi. Aslında reçete ile, doktor kontrolünde alınması gereken bir ilaç bu. Siz bunu kontrolsüz bir şekilde kilo vermek için aldığınız ürünle kullandığınızda kalp hastasıysanız ölüme dahi yol açabiliyor. Bazı gıda takviyelerine de iyi hissettirsin ve yeniden alınsın diye cinsel gücü artırıcı ilaçlar konuluyor. İnternette gıda takviyesi adı altında satılan birçok ürün sahte. Onaylanmamış ya da Sağlık Bakanlığı takiplerinden geçmemiş hiçbir yerden özellikle internetten bu ürünlerin alınmaması gerekiyor.”
Görüntü dökümü:
—————-
-Derya Cebeci röp
-Muhabir anonsu (Özlem YURTÇU KARABULUT)
-Sahte ilaç analizinin yapılışına dair detaylar
-Laboratuvardan genel ve detay görüntüler