Doluluk seviyesine ulaşan çöp tesisinde ‘patlama’ ve ‘sızıntı’ tedirginliği
TRABZON’un Sürmene ilçesindeki, dünyada sarıçam ormanlarının deniz seviyesine inebildiği nadir alanlardan olan Çamburnu Tabiat Parkı bitişiğinde 13 yıl önce kurulan katı atık çöp depolama alanının dolması üzerine oluşturulan yeni çöp depolama alanı da doluluk seviyesine ulaştı. Yöre halkı, çöp depolama alanından olası metan gazı patlaması ve katı atıklardan ortaya çıkan sızıntı suları nedeniyle tedirginlik yaşadıklarını belirtirken, uzmanlar ise çok iyi izole ve rehabilite edilmesi gerektiğini savunduğu alanın, 10 yıl süre boyunca yakından izlenmesini öneriyor.
Doğu Karadeniz Bölgesi’nde katı atıkların düzensiz bertaraf edilmesi, gelişigüzel vahşi depolama yöntemlerinin uygulanmasına çözüm için bir araya gelen Trabzon ve Rize il ve ilçe belediyeleri, ‘Trabzon ve Rize illeri Yerel Yönetimleri Katı Atık Tesisleri Yapma ve İşletme Birliği’ni (TRAB-Rİ-KAB) kurdu. Birlik, bakanlıklar ve belediyelerin katkıları ile Trabzon’un Sürmene ilçesi Kutlular mevkisinde deniz seviyesinden 290-340 metre yüksekte çöp depolama alanı oluşturdu. 2007 yılında katı atık depolanmaya başlanan alanın dolması üzerine çöpler için bölgede yeni bir çöp depolama alanı daha oluşturuldu. Kapasitesi dolan ilk alanın üzeri toprak serilerek kapatıldı. Çamburnu Tabiat Parkı’nın da bitişiğinde yer almasıyla sürekli tartışmalara neden olan ikinci çöp depolama alanı da bugünlerde doluluk seviyesine ulaştı. Yöre halkı, çöp depolama alanından olası metan gazı patlamasından ve katı atıklardan ortaya çıkan sızıntı suları nedeniyle tedirginlik yaşadıklarını belirtti. Uzmanlar ise çok iyi izole ve rehabilite edilmesi gerektiğini savunduğu alanın, 10 yıl süre boyunca yakından izlenmesini, özellikle gazların bertaraf edilip, sızıntı sularının da mutlak arındırılmasını öneriyor.
Bölgede çöp depolama alanlarının dolmasıyla, Araklı ilçesinde yeni oluşturulan Taşönü Entegre Katı Atık Değerlendirme ve Bertaraf Tesisinde çöp depolanma sürecine başlanacak. Yeni tesisle; Trabzon ve Rize’nin çöp sorununa 25 yıl boyunca çözüm hedefleniyor.
’10 YIL ÇÖPLÜKTEKİ BOZULMA VE DEĞİŞİM İZLENMELİ’
Doğal ve Tarihi Değerleri Koruma Derneği Başkanı Doç. Dr. Coşkun Erüz, çöp depolanan alanının kapatma aşamasında iyi izole edilmesi ve denetlenmesi gerektiğini belirtti. Doç. Dr. Erüz, Çöp depolama alanında zemin sızdırmazlığı sağlanamadı. Halen daha dolgu alanından akarsulara sızıntı meydana geliyor. Maalesef akşamları özellikle yaz dönemlerinde çöp kokusu yoğun bir şekilde sahil kesimine kadar iniyor. Bir de o alanlarda evleri olanları düşünmek lazım, onlar çöp kokusundan mustaripler. Tesisin kapasitesinin aşılması da devreye girdi. Dökülen atıkların oluşturduğu yükte çöp depolama alanının çevresinde bulunan bariyerlerde yıkılmalara sebep oldu. Şimdi o alan kapatılıyor. Ama kapatılması bir çözüm değil. Bu alan organik ve inorganik maddelerce zengin ve maalesef çok tehlikeli kirleticilerin de bulunduğu bir yer oldu. Buranın çok iyi izole edilmesi rehabilitesi en az 10 yıl çöplükteki bozulma ve değişim izlenmeli. Gazların mutlaka bertaraf edilmesi ve sızıntı sularının da mutlaka arındırılması lazım. Alan yeterince doldu, şimdi o bölgede yeni alanlar oluşturulmaya çalışılıyor ama bundan sonrası artık tehlike yaratacak boyuta geldi dedi.
ALANDA AĞAÇLANDIRMA BEKLENTİSİ
Çöp depolama alanının 300 metre aşağısında evi bulunan yöre sakini Gökçe Erhan, Geçtiğimiz yılın sonunda tesisin kapatılacağı söylenirken halen daha oraya kamyonlarla çöp dökülmeye devam ediyor. Bugün kapatılsa dahi çöp sızıntı suları yıllarca oradan derelere ve oradan da denizlere kadar akmaya devam edecek. Alanın toprakla örtülmesi, ağaçlandırılması, çöp kokusunun tamamen giderilmesi, çöp sızıntı sularının derelere karışmaması bizim beklentilerimiz arasında diye konuştu.
‘PATLAMA OLUR MU’ DİYE TEDİRGİNİZ’
Patlama olabileceği riskine karşı tedirgin olduklarını anlatan mahalleden Yusuf Kaya ise, Çöp depolama alanının neredeyse yanında yaşıyoruz. Yıllardır buraya artık çöp dökülmeyeceği söyleniyor ama çöpler o alana yığılmaya devam ediyor. Biz genellikle gurbetçiyiz. Baba toprağımıza geldiğimiz zaman çöp kokusundan nefes almakta zorlanıyoruz. Kış aylarında buraya gelmeyi tercih ediyoruz. Çünkü yazın ne sinekten duruluyor burada ne de kokudan. Sularımızı bile endişelerimiz yüzünden kullanamaz hale geldik. Şimdi o alan kapatılacak, bu defa da acaba orada patlama olur mu diye tedirginiz dedi.
GÖRÜNTÜ DÖKÜMÜ
-Sürmene’deki Çömlügün drone ile çekilmiş eski ve yeni hali
-Sürmene’deki çöplükten görüntüler
-Çöplüğün üstündeki yoğun martı ve doğan kuş görüntüsü
-Toprakla kapanmış çöplük görüntüsü
-Çöp arıtım tesisinden görüntü
-Deniz Bilimleri Fakültesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Mühendislik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Coşkun Erüz, röportaj
-Yöre sakinleri ile röportaj
-Drone ile Araklı Taşönü Katı Atık Değerlendirme ve Bertaraf tesisinden görüntü
HABER KAMERA SELÇUK BAŞAR-ALEYNA KESKİNTRABZON-DHA