Burak GEZEN- Nedim BAYHAN/ÇANAKKALE, (DHA)- ÇANAKKALE Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Spor Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hürmüz Koç, koronavirüsün deformiteye bağlı olarak başta akciğer olmak üzere solunum sisteminde fonksiyon kaybı ile kalpte sıkıntı yarattığını, bunun da ölümlere neden olabildiğini söyledi. Koç, “Covid-19’a yakalanıp, atlatan kişilerin, akciğerlerini rehabilite etmeleri noktasında aerobik egzersizler başta olmak üzere, ev içinde yapılan egzersizler ve solunum kapasitesini artırmaya yönelik yapılan diafragmatik solunum egzersizlerini ilaç gibi düşünebiliriz” dedi.
Dünyayı etkisi altına alan koronavirüse yakalanıp atlatanlarda en büyük problem akciğerlerde meydana gelen tahribat oluyor. ÇOMÜ Spor Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hürmüz Koç hastalığı geçirenlere akciğerlerdeki sorunların giderilmesi için aerobik ve solunum egzersizleri önerdi. Koç şöyle konuştu:
“Bir yıldan beri mücadele ettiğimiz koronavirüs, organizmaya girdiğinde nerelerde tutuluyor ve hangi organlara tahribat yaratıyor diye baktığımızda, koronavirüs ACE-2 (Angiotensin Converting Enzyme-2/anjiyotensin dönüştürücü enzim) hücre yüzeyi reseptörlerine tutunduğu bilinmektedir. ACE-2 proteini daha çok akciğerde, kalpte ve böbreklerde bulunmaktadır. Covid-19’a yakalanan ve Covid-19 atlatan kişilerde; akciğerde, kalpte ve böbreklerde büyük doku fonksiyon kayıplarının olduğu bilinmektedir. ACE-2 proteinin görevi akciğerde sıvı toplanması ve iltihap oluşmasını engellemektir. Akciğere giren koronavirüs ACE-2’ye tutunarak proteinin yapısını ve fonksiyonunu bozmaktadır. Bu noktada sıvı birikmesi sebebi ile alveollerde gaz değişimini sınırlamaktadır. Solunum sisteminin yapısı incelendiğinde ise gaz değişimi sadece alveoller düzeyinde olduğu bilinmektedir. Bu gaz değişiminin gerçekleşmemesi de dokulara daha fazla oksijenli kanın gelmeyeceği anlamındadır ki, kişilerin halsiz olması ve hastalığı bu kadar sıkıntılı geçirmelerinin sebebi de budur. Akciğerde havanın yerine sıvının girişi ise zatürrenin oluşudur. Koronavirüste ise daha ağır vakalarla karşılaşılmaktadır. Koronavirüs ile ilgili yapılan çalışmalara bakıldığında, koronavirüs akciğerlerdeki ACE-2 proteinine tutulma yüzdesi bu kadar yüksek olmasaydı, ağır vakalar ve ölüm oranları da bu kadar yüksek olmayacaktı. Bunun yanında koronavirüs kalpte miyokart kalp kasına tutunarak kalp yetmezliği hatta ani kalp durmasına sebep olmakta, böbreklerde tutunarak böbrek yetmezliğine bağlı ölümlere sebep olmakta ve beyinde ise tat ve koku kaybına ve unutkanlığa sebep olmaktadır. Dolayısıyla da Covid-19’a yakalanan ve atlatan kişiler için akciğerlerini rehabilete etmeleri noktasında; ev içinde yapılan solunum egzersizlerini ve aerobik egzersizleri ilaç gibi düşünebiliriz. Aerobik kapasitenin en önemli etkisi ACE-2 protein üzerinedir. Yapılacak olan aerobik egzersizlerin ACE-2 proteini olumlu yönde etki etmesi, kişilerde oluşan Covid-19’un olumsuz etkileri kısa sürede uzaklaştırabilir.”
‘SOLUNUM KAPASİTESİNİ GELİŞTİRECEK EGZERSİZLER YAPIN’
Prof. Dr. Hürmüz Koç sözlerini şöyle sürdürdü: “Biz önce zamansal uyum diyoruz. 40 dakikaya kadar hafif tempo yürüyüşler ile başlanmalı ve daha sonra yüklenme şiddeti artırılarak devam etmelidir. Yani orta tempo ve daha sonra da tempolu dediğimiz yürüyüşler gerçekleştirilmelidir. Burada yüklenmenin yoğunluğunu nabza göre belirleyebiliriz. Maksimal nabzın; yüzde 50, 55, 60, 65, 70 gibi oranlarla kademeli olarak yüklenmeyi, yükseltme ilkesi çerçevesinde yürüyüşleri artırabiliriz. Tabi ki aerobik egzersizlere ilave olarak direnç antrenmanları da yapmak zorundayız. Çünkü direnç antrenmanları da kassal kuvvet, kassal dayanıklılık ve kas kütlesi artışına sebep olacağı için bu kas kütlesindeki Covid-19’a bağlı negatif etkiyi uzaklaştırabiliriz. Bir diğer önemli unsur da, kişilerin kısıtlamaları yaşadığımız bu dönemde evde neler yapabileceğidir. Kişilerin evde yapabilecekleri en iyi egzersizler solunum egzersizleridir. Solunum egzersizlerini tek zamanlı veya çift zamanlı şekilde yapabilir. Kişiler diafragmatik (diyafram) solunumu dediğimiz solunum egzersizler ile solunum kapasitesini geliştirebilirler. Solunum kapasitesini geliştirmeye yönelik evde yapılacak bir diğer egzersiz ise balon şişirmektir. Balon şişirmek dinamik bir egzersiz olarak hem akciğer solunum ve fonksiyonlarını geliştirir hem de evde en keyifli aktivite olarak düşünebiliriz.”
FOTOĞRAFLI
